Οι απαρχές του περιβαλλοντικού κινήματος ανάγονται στους αγώνες για την προστασία της φύσης τον 19ο αιώνα, οπότε εμφανίστηκαν και οι παλαιότερες οργανώσεις, όπως το Sierra Club στις ΗΠΑ (1892). Οι αγώνες αυτοί οδήγησαν στην εγκαθίδρυση των πρώτων εθνικών πάρκων, με παλαιότερο το Yellowstone National Park στις ΗΠΑ (1872). Στην Ευρώπη τα πρώτα εθνικά πάρκα ιδρύθηκαν στη Σουηδία, το 1909.
Οι ρίζες του σύγχρονου όμως οικολογικού κινήματος, ως πολιτικού κινήματος που δεν περιορίζεται στην προστασία της φύσης αλλά θέτει και το αίτημα του ριζοσπαστικού μετασχηματισμού της κοινωνίας σε οικολογική κατεύθυνση, ανάγεται στην επαναστατική δεκαετία του ΄60.
Την εποχή αυτή άνθησαν μεταξύ άλλων το αντιπυρηνικό, το φεμινιστικό και το αντιρατσιστικό κίνημα, με τα οποία το οικολογικό κίνημα συνεχίζει να διατηρεί στενούς δεσμούς. Τότε επίσης ο άνθρωπος έφτασε στο φεγγάρι, συνειδητοποιώντας για πρώτη φορά τα πεπερασμένα όρια του πλανήτη και την αλληλεξάρτηση όλων όσων ζουν σε αυτόν.
Την ίδια εποχή, είχαν αρχίσει να γίνονται αντιληπτά τα περιβαλλοντικά προβλήματα που προκαλεί η εκβιομηχάνιση και η εμπορευματοποίηση του κάθε τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Βιβλία, όπως η «Σιωπηλή Άνοιξη» (1962) της Rachel Carson (φωτ.), έκαναν για πρώτη φορά γνωστές τις παρενέργειες της ευρείας χρήσης φυτοφαρμάκων στη γεωργία.
Παράλληλα, ομάδες πίεσης όπως η Λέσχη της Ρώμης (Club of Rome), αποτελούμενη από τεχνοκράτες και πολιτικούς, προειδοποίησε έγκαιρα (με την έκδοση της μελέτης «Τα όρια της ανάπτυξης», 1972) ότι η υλική ανάπτυξη έχει όρια, ότι η υλική παραγωγή πρέπει να συγκρατηθεί, η διάρκεια ζωής των προϊόντων να αυξηθεί, να εξοικονομηθεί ενέργεια και να ανακυκλωθούν τα απόβλητα.
Το ίδιο έτος, τα Ηνωμένα Έθνη διοργάνωσαν την πρώτη παγκόσμια Διάσκεψη για το Ανθρώπινο Περιβάλλον, στην Στοκχόλμη. Από αυτή την διάσκεψη προέκυψε η φράση «σκέψου παγκόσμια, δράσε τοπικά».
Η Διάσκεψη Κορυφής του Ρίο, το 1992, οδήγησε στην διεθνή αναγνώριση των κινδύνων που συνεπάγεται η μείωση της βιοποικιλότητας.
Τέλος, το 1997 υπογράφτηκε το Πρωτόκολλο του Κιότο, με σκοπό την αντιμετώπιση της αύξησης των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Στο Κιότο, τα περισσότερα κράτη έκαναν επίσης αποδεκτή την αρχή ότι είναι σημαντικό να αντιμετωπίζουμε τα οικολογικά προβλήματα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Εν τω μεταξύ, τα πρώτα πράσινα κόμματα ιδρύονται στη Νέα Ζηλανδία το 1972 και στη Μ. Βρετανία το 1973. Το 1980 ιδρύεται στη Γερμανία το κόμμα των Πράσινων (Die Grunen), το οποίο μπαίνει στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο το 1983.
Το 1993 ιδρύεται η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία των Πράσινων Κομμάτων. Τέλος, στο 4ο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας των Πράσινων Κομμάτων, στις 20–22 Φεβρουαρίου 2004 στη Ρώμη, ιδρύεται το Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα (ή Ευρωπαίοι Πράσινοι), που είναι το πράσινο πολιτικό κόμμα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα - από τη wikipedia
European Green Party - από τη wikipedia (αναλυτικότερη αγγλική έκδοση)
European Greens / History - από την επίσημη ιστοσελίδα
Το Οικολογικό Κίνημα στην Ελλάδα
Η κινητοποίηση των πολιτών ενάντια στην κατασκευή αεροδρομίου στα Μέγαρα (1973) θεωρείται ως η πρώτη περιβαλλοντική κινητοποίηση στη χώρα μας. Ακολούθησε η κινητοποίηση των κατοίκων της Πύλου (1975), λόγω της εκτεταμένης διαρροής πετρελαίου από διερχόμενο πλοίο και της Καρύστου (1977-79), ενάντια στην εγκατάσταση πυρηνικού εργοστασίου.
Κατά τη δεκαετία του 80 η πολιτική οικολογία γνωρίζει μια σχετική ανάπτυξη στην Ελλάδα βασιζόμενη κυρίως σε τοπικές οικολογικές ομάδες, που θα φτάσουν τις 200 το 1987. Την ίδια περίοδο θα αρχίσουν οι προσπάθειες για συντονισμό της δράσης αυτών των οργανώσεων σε πανελλαδικό επίπεδο. Αυτές θα καταλήξουν στην δημιουργία της Ομοσπονδίας Οικολογικών και Εναλλακτικών Οργανώσεων-Οικολόγοι Εναλλακτικοί.
Στις εκλογές του Νοέμβρη 1989 οι Οικολόγοι Εναλλακτικοί θα συγκεντρώσουν 0,58% των ψήφων και θα εκλέξουν μια βουλευτή, την Μαρίνα Δίζη, στην Α΄ Αθήνας. Στις δε εκλογές του Απρίλη του 1990 θα συγκεντρώσουν 0,77% και θα εκλέξουν μια βουλευτή, την Τασία Ανδρεαδάκη, στη Β περιφέρεια Πειραιά.
Η συμμετοχή στις δημοτικές εκλογές του Οκτώβρη 1990 και οι στρατηγική των συνεργασιών που θα επιλεγούν από τους διάφορους παράγοντες της ομοσπονδίας θα την οδηγήσουν στα πρόθυρα της διάλυσης, παρ' όλες τις σχετικές επιτυχίες των οικολογικών συνδυασμών σε διάφορους δήμους, όπως στη Θεσσαλονίκη (2,4%) και στην Αθήνα (2,0%).
Η ελλιπής οργανωτική δομή, η έλλειψη συνοχής μεταξύ των οργανώσεων, οι ιδεολογικές διαφορές αλλά και εγωιστικές αντιπαλότητες ηγετικών στελεχών θα καταστήσουν τελικά τα όργανα του φορέα αδρανή και η ομοσπονδία θα προτιμήσει τη διάλυση από την συμμετοχή στις Εκλογές του 1993.
Μετά τη διάλυσή θα γίνουν διάφορες προσπάθειες ανασυγκρότησης του χώρου, το 1994 με την Πολιτική Οικολογία και το 1996 με την Πράσινη Πολιτική, που θα καταλήξουν στη δημιουργία του κόμματος «Οικολόγοι Πράσινοι», το 2002.
Οικολόγοι Εναλλακτικοί - από τη wikipedia
Οικολόγοι Πράσινοι - επίσημη ιστοσελίδα
Σημειώσεις για την ιστορία του οικολογικού κινήματος - του Απόστολου Χατζηπαρασκευαΐδη
| < Προηγούμενο | Επόμενο > |
|---|
