Οικολογική Επιθεώρηση

  • Μεγαλύτερο μέγεθος γραμματοσειράς
  • Προκαθορισμένο μέγεθος γραμματοσειράς
  • Μικρότερο μέγεθος γραμματοσειράς

Γιατί αρνούμαστε τα μεταλλαγμένα

E-mail Εκτύπωση
Ευρετήριο Άρθρου
Γιατί αρνούμαστε τα μεταλλαγμένα
Φαίνεται αλλά δεν είναι
Ιστορικό καλλιέργειας
Όλες οι Σελίδες

Τα μεταλλαγμένα είναι προϊόντα γενετικής τροποποίησης.

Η τεχνολογία της γενετικής τροποποίησης (γενετική μηχανική) επεμβαίνει και τροποποιεί τα γονίδια και το DNA, το γενετικό υλικό δηλαδή των ζωντανών οργανισμών. Τη βάση στην οποία στηρίζεται η διαιώνιση των χαρακτηριστικών του κάθε οργανισμού, τη βάση της ίδιας της ζωής.

Χρησιμοποιώντας στο εργαστήριο μια σειρά μοριακών τεχνικών, συνήθως με τη χρήση βακτηρίων ή ιών, οι επιστήμονες της γενετικής μηχανικής κόβουν, ράβουν, αντιγράφουν και πολλαπλασιάζουν συγκεκριμένες μονάδες γενετικού υλικού (τα αποκαλούμενα γονίδια) από έναν οργανισμό και τα μεταφέρουν στα κύτταρα ενός άλλου που ανήκει ακόμη και σε εντελώς διαφορετικό είδος.

Σε αντίθεση με την παραδοσιακή επιλογή και υβριδοποίηση η γενετική τροποποίηση παράγει νέες μορφές ζωής που δεν θα εμφανιζόταν ποτέ στη φύση και δημιουργεί νέους και απρόβλεπτους περιβαλλοντικούς κινδύνους. Κάθε είδος ζώου ή φυτού διαθέτει ένα χαρακτηριστικά δικό του αριθμό χρωμοσωμάτων και μια ποικιλία γονιδίων που το χαρακτηρίζει. Αυτός είναι ένας σημαντικός λόγος που άτομα διαφορετικών ειδών δεν μπορούν να αναπαραχθούν φυσικά, έστω και αν έρθουν σε σύζευξη.

cornquestionmark Το DNA αποτελείται από επί μέρους λειτουργικές ομάδες που ονομάζονται γονίδια. Αυτά τα τμήματα του DNA είναι υπεύθυνα για την παραγωγή συγκεκριμένων ουσιών ή χημικών μηνυμάτων ή του τρόπου δόμησης κάποιου σωματικού οργάνου (για παράδειγμα, η παρουσία δύο μόνο γονιδίων καθορίζει αν το έμβρυο που θα γεννηθεί θα είναι κανονικό ή ακέφαλο (1) Αυτό σημαίνει τεράστια εξειδίκευση και ακρίβεια.

Οι γνώσεις μας πάνω στη λειτουργία των γονιδίων είναι εξαιρετικά περιορισμένες και εκείνοι ακριβώς που μπορούν να ισχυριστούν ότι γνωρίζουν, είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, σεμνοί και συγκρατημένοι. (Erwin Chargaff : «… σκαλίζουν μόνο την επιφάνεια. Παράγουν όμως μεγάλο θόρυβο : θαυμαστές νίκες ανακοινώνονται, μιλούν για την παντοδυναμία του γονίδιου. Αλλά όσο ερευνά κανείς τόσο μεγαλώνουν οι λευκές περιοχές στο χάρτη.»)

Σήμερα παρ΄όλη την τεράστια δουλειά που έχει προηγηθεί και παρ΄όλους τους πανηγυρισμούς περί «χαρτογράφησης του ανθρώπινου γονιδιώματος» δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ούτε πόσα γονίδια συνθέτουν τα γενετικό μας υλικό (οι «εκτιμήσεις» κυμαίνονται από 28.000-34.000 (Nature Genetics 2000) ή 20.000-120.000 (Daniel B Davison, Applied Genomics,Bristol-Myers Squibb Pharmaceutical Research Institute) . Αλλά και πάλι, θα αρκούσε η όποια συσσωρευμένη ποσοτική γνώση για μας περιγράψει τι είναι και πώς λειτουργεί ένας ζωντανός οργανισμός ;

Υπάρχουν κάποια «ενοχλητικά» ερωτήματα που στα μάτια των σκεπτόμενων ανθρώπων κάνουν να μην πατάνε και τόσο σταθερά οι μεγαλόστομες διακηρύξεις :

  • Το κύτταρο, το οποιοδήποτε κύτταρο, όπου και αν βρίσκεται αυτό στον ολοκληρωμένο οργανισμό είναι ίδιο κι απαράλλαχτο και όμως, πώς μπορεί το ίδιο κύτταρο σε διαφορετικές θέσεις του οργανισμού (π.χ. στα νύχια και στην καρδιά) να λειτουργεί διαφορετικά, επιτρέποντας π.χ. στα νύχια να μεγαλώνουν, ενώ κρατούν την καρδιά στο ίδιο μέγεθος. (Μ. Βάρης, Βιοτεχνολογία και Έμβια ΄Οντα, «Νέα Σελήνη») Είναι σαφές ότι πρόκειται για κάτι που ξεπερνά κατά πολύ το «αθροιστικό - μαθηματικό» σχήμα της τεχνολογίας που ασχολείται μαζί του και η οποία με τις εκάστοτε θριαμβολογίες της επιδιώκει να καλύψει τη συνολική της αμάθεια.
  • Στο ανθρώπινο κύτταρο συνθέτονται περίπου 84.000 διαφορετικές πρωτείνες (Daniel Davison όπως παραπάνω) με βάση τις οδηγίες των γονιδίων. Ενώ όμως θεωρητικά κάθε γονίδιο συνθέτει μία μόνο πρωτείνη αυτές οι πρωτείνες αλληλεπιδρούν μεταξύ τους για να δώσουν το τελικό αποτέλεσμα . Ποιός «υπεύθυνος» θα μας απαντήσει ποια είναι η επίδραση των νέων συμπλόκων των μεταλλαγμένων οργανισμών ;
  • Όλα τα αλλεργιογόνα είναι πρωτείνες Η πιο γνωστή περίπτωση δημιουργίας αλλεργιογόνου μεταλλαγμένου τροφίμου είναι αυτή της μεταφοράς στη σόγια ενός γονιδίου από το Βραζιλιάνικο φυστίκι (Bertholletia excelsa). Στη σόγια βρέθηκε η πρωτείνη που έχει αλλεργιογόνο δράση και στην οποία οφείλονται οι αλλεργίες από το Βραζιλιάνικο φυστίκι. Το γονίδιο που παρήγαγε την αλλεργιογόνο πρωτείνη δεν ήταν προφανώς στο πρόγραμμα να μεταφερθεί !
  • Η δεύτερη πιο γνωστή περίπτωση μεταλλαγμένου τροφίμου με αλλεργιογόνο δράση είναι αυτή του μεταλλαγμένου καλαμποκιού «Starlink» της Avensis που καλλιεργούνταν στις ΗΠΑ από το 1998 μόνο για ζωοτροφές και για βιομηχανικούς σκοπούς αλλά που το 2000 βρέθηκε σε συσκευασμένα τάκος αλλά και σε άλλα 300 προϊόντα διατροφής που περιείχαν καλαμπόκι.και μάλιστα ακόμα και σε χώρες όπως η Ιαπωνία και η Κορέα. Ποτέ δεν ανακαλύφθηκε αν αυτό οφειλόταν σε τυχαία ανάμιξη σπόρων μετα τη συγκομιδή, σε συνειδητή επιλογή γεωργών να το πουλήσουν ως τρόφιμο ή σε μεταφορά γύρης. (Π.Ν. Σκοτειδάκης 2003)
  • Τι γίνεται άραγε με τους περίφημους προμότορες που χρησιμοποιούνται για να ενεργοποιούν τα γονίδια που εισάγονται στους ξενιστές ; Ένας από τους πλέον χρησιμοποιημένους είναι ο ιός του μωσαϊκού του κουνουπιδιού (CaMV) (2). Πρόσφατα διαπιστώθηκε ότι αυτός ο προμότορας έχει ένα «σημείο ανασυνδυασμού» ένα σημείο δηλαδή που του δίνει τη δυνατότητα να «σπάσει» και να ανασυνδυαστεί με άλλο DNA.(3). Ο ιός του AIDS έχει και αυτός σημείο ανασυνδυασμού. Τα αποτελέσματα ερευνών δείχνουν ότι ο προμότορας CaMV είναι πολύ πιθανό να ανασυνδυαστεί με άλλο DNA στο γένωμα του ξενιστή συμπεριλαμβανομένων DNA ιών σε λήθαργο όπως και με άλλους ιούς που βρίσκονται στο κύτταρο του ξενιστή. Τέτοιες δομές δεν είναι δυνατόν να περιοριστούν ή να ελεγχθούν από τη στιγμή που θα διαφύγουν στο ευρύτερο περιβάλλον. Στόχος είναι ο προμότορας να ενισχύσει την έκφραση του επιλεγμένου γονιδίου, αλλά στην πραγματικότητα μπορεί να επέμβει και στην ενεργότητα γειτονικών γονιδίων. Ακόμα χειρότερα αν συμβεί να εισαχθεί κοντά σε λεγόμενο «ρυθμιστικό» γονίδιο … Αυτός ο «ενισχυτής» μπορεί να ενισχύσει την παραγωγή τοξινών ή αλλεργιογόνων που φυσιολογικά ή παράγονται σε μικρές ποσότητες ή μόνο σαν αντίδραση μετά από ερεθισμό (π.χ. προσβολή από κάποιο έντομο)
  • Τι γίνεται με τα γονίδια ανθεκτικότητας στο αντιβιοτικό καναμυκίνη ; Η ίδια η FDA (Διεύθυνση Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ) αναγνωρίζει ότι η κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν αυτά τα γονίδια, μπορεί να οδηγήσει στη μη ανταπόκριση του ανθρώπου σε μια σειρά αντιβιοτικών. Υπάρχει η πιθανότητα να μεταφερθεί γονίδιο (δηλ. τμήμα DNA) απευθείας από τις μεταλλαγμένες τροφές που καταναλώνονται, σε κύτταρα ή βακτήρια του πεπτικού μας συστήματος. Αυτό θα σημαίνει και την μετατροπή των βακτηρίων σε ανθεκτικά και άρα την ανικανότητα των αντιβιοτικών να τα αντιμετωπίσουν.

    Στη διεθνή βιβλιογραφία συσσωρεύεται πληθώρα στοιχείων που δείχνουν τη ματαιότητα και επικινδυνότητα των μεταλλαγμένων. Περισσότεροι από 200 επιστήμονες έχουν υπογράψει διακήρυξη στην οποία τονίζεται ο κίνδυνος των μεταλλαγμένων τροφίμων. Η Union of Concerned Scientists -στην οποία συμμετέχουν περισσότερες από 1.000 επιστημονικές οργανώσεις πολλά μέλη των οποίων είναι κάτοχοι βραβείων Νόμπελ- έχουν εκφράσει παρόμοιες επιφυλάξεις (4) .

    Η έγκριτη ιατρική επιθεώρηση Lancet (5) τονίζει ότι τα μεταλλαγμένα δεν θα έπρεπε να μπούν ποτέ στην τροφική αλυσίδα. Η βρετανική Ιατρική Ένωση στην οποία ανήκουν 100.000 γιατροί και η αντίστοιχη γερμανική με 325.000 έχουν παρόμοια θέση. Οι Εθνικές Ακαδημίες Επιστημών Βρετανίας, Βραζιλίας, Κίνας, Ινδίας, Μεξικού και Τρίτου Κόσμου δημοσίευσαν μια έκθεση στην οποία αναφέρεται ότι τα μεταλλαγμένα προϊόντα εισάγουν νέα αλλεργιογόνα, τοξίνες, διασπαστικά χημικά, ρυπαντές του εδάφους, μεταλλαγμένα είδη και άγνωστους συνδυασμούς πρωτεϊνών στον οργανισμό μας και στο περιβάλλον. Αυτό μπορεί να αυξήσει τα υπάρχοντα αλλεργιογόνα ή να ευαισθητοποιήσει ανθεκτικούς μέχρι τώρα οργανισμούς. (6)

    Παρ΄όλα αυτά ο πόλεμος έχει αρχίσει και είναι πολύ βρώμικος.Το θέμα των μεταλλαγμένων είναι μια κλασσική περίπτωση οικονομικής διείσδυσης που βασίζεται στην καταστροφή μιας υπάρχουσας δομής, για να μπορέσει να εδραιωθεί η κυριαρχία κάποιων προϊόντων και η εξάρτηση της τοπικής αγοράς από αυτούς που κατέχουν τις πατέντες τους.

    Έχουμε συγκεκριμένα μια προσπάθεια σε παγκόσμια κλίμακα
    α) να καταστραφούν παραδοσιακές αγροτικές δομές και η πλειοψηφία των αγροτών να υποδουλωθεί, μέσω συμβολαίων, στις εταιρείες που τους παρέχουν τους σπόρους των μεταλλαγμένων και μαζί μ΄αυτούς υποχρεωτικά, τα δικά τους αγροχημικά και τις απαραίτητες ουσίες για τους σπόρους αυτούς.
    β) είναι ξεκάθαρο πως η σε εμπορική κλίμακα καλλιέργεια, παραγωγή ή εκτροφή μεταλλαγμένων φυτών, μικροοργανισμών ή ζώων θα οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη διασπορά των εμφυτευμένων σ΄αυτά γονιδίων στο οικοσύστημα (παραδείγματα υπάρχουν πολλά). Οι επιπτώσεις θα είναι από σοβαρές ως τρομακτικές.

    Αυτό το ξέρουν πολύ καλά οι εταιρείες των μεταλλαγμένων και προσπαθούν να δημιουργήσουν τετελεσμένα γεγονότα κάνοντας σκόπιμες επιμολύνσεις σε συμβατικούς σπόρους που προωθούνται για σπορά σε χώρες όπου δεν επιτρέπεται η καλλιέργεια μεταλλαγμένων (χαρακτηριστικό το παράδειγμα με το μεταλλαγμένο βαμβάκι στην Ελλάδα, αλλά και η πρόσφατη εξωφρενική «σύλληψη» του επίτροπου Γεωργίας Franz Fischler περί συνύπαρξης μεταλλαγμένων με συμβατικές και βιολογικές καλλιέργειες !! προσπαθώντας να εκβιάσουν τις κυβερνήσεις και να κάμψουν την αντίσταση αγροτών και καταναλωτών, δημιουργώντας την εντύπωση πώς «αφού τα πάντα είναι «βρώμικα» δεν έχει νόημα να αγωνιζόμαστε». Παράλληλα τα σοβαρά προβλήματα που θα δημιουργηθούν στη γεωργία, λόγω ανισορροπίας του οικοσυστήματος, ανεξέλεγκτων «υπερζιζανίων» (7, 8) και εντόμων κ.α. θα εμποδίζουν το «αντίπαλο δέος» την άσκηση δηλ. συστημάτων γεωργίας ήπιων και φιλικών προς το περιβάλλον τα μόνα που μπορούν, για μας, να εγγυηθούν διατροφική ασφάλεια και υγεία στο μέλλον.

    ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ

    Οι νέοι αυτοί οργανισμοί - προϊόντα έχουν την καταγωγή τους στη φιλοσοφική αντίληψη του διαστρεβλωμένου ανθρωποκεντρισμού, που τοποθετεί τον άνθρωπο σαν το κυρίαρχο απέναντι στη φύση και τα αλλά είδη του πλανήτη.

    Προέκυψαν από μια επιστήμη, που είναι η καινούργια θρησκεία. Η θρησκεία του λεγόμενου «Τεχνολογικού Μεσσιανισμού», που θεωρεί τη ζωή απλώς σαν ένα κώδικα πληροφοριών και τα ζωντανά είδη, όχι σαν ξεχωριστά όντα με μόνιμη μορφή, αλλά είδη υπό διαμόρφωση, που η εξέλιξη τους δεν είναι παρά η εξέλιξη της πληροφορίας. Προέκυψαν λοιπόν από μια τεχνοεπιστήμη, που μπορεί να παρεμβαίνει κατά το δοκούν, ανάλογα με τα συμφέροντα των εταιρειών που τη χρηματοδοτούν. Πέρα από τα ζητήματα της βιοηθικής που βάζει η τέτοια παρέμβαση της (αποηθικοποίηση της αυταξίας της ζωής), βάζει και ζητήματα έλεγχου και χειρισμού της ζωής καθώς και οικονομικά αφού μέσω της πατέντας τη μετατρέπει σε ιδιοκτησία των εταιρειών.

    Η γενετική μηχανική εδραιώθηκε στη δεκαετία το '70. Ξεκίνησε από τα εργαστήρια βιολογικού πολέμου στις ΗΠΑ και στην πρώην Σοβ. Ένωση (όπου πειραματίζονταν με ιούς, βάκιλους και βακτήρια τροποποιώντας τους γενετικά, ώστε να μην υπάρχουν ενάντια τους αντίδοτα). Ο αμερικανικός στρατός επένδυε μέχρι και 90 εκατ. δολ. κάθε χρόνο στην έρευνα για ΓΤ βιολογικά όπλα. Στη δεκαετία του'80 μεγάλες χημικές και φαρμακευτικές εταιρείες είδαν ότι μπορούν να αποκομίσουν μεγάλα κέρδη από αυτήν και επένδυσαν τεράστια ποσά για την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της σε εμπορικούς σκοπούς, ιδίως στο τομέα των γεωργικών φυτών. Στη δεκαετία του '90 θεώρησαν ότι ήρθε η ώρα να εξαργυρώσουν τις επενδύσεις τους στις πολυδάπανες έρευνες και το 1996 είναι η χρονιά εκκίνησης των καλλιεργειών των μεταλλαγμένων. Οι εταιρείες εντωμεταξύ έχουν εξαγοραστεί και συγχωνευτεί μεταξύ τους με αποτέλεσμα να υπάρχουν αυτή τη στιγμή 3-4 κολοσσοί στον τομέα.

    Αντλούν την νομιμοποίηση τους από τη ρητορική του φάσματος της πείνας και του υπερπληθυσμού και προβάλλουν τα προϊόντα τους σαν τη λύση για την εξασφάλιση της τροφής ιδίως του αναπτυσσομένου κόσμου. Το ίδιο υπόσχονταν με την «πράσινη επανάσταση» των χημικών φυτοφαρμάκων - λιπασμάτων της συμβατικής καλλιέργειας, χωρίς να πετύχουν, αφού το ζήτημα της πείνας δεν είναι πρόβλημα παραγωγής της τροφής, αλλά πρόβλημα διανομής της.

    Η οποία αποδοχή τους στηρίζεται στην επικράτηση του τεχνητού- αστικού περιβάλλοντος και του ανθρώπου των πόλεων, που είναι αποκομμένος από τη φύση και της διαδικασίας της και έτσι δεν καταλαβαίνει το πόσο επικίνδυνα ή άχρηστα είναι αυτά τα προϊόντα. Έχει αρχίσει να συνηθίζει σε ένα ομογενοποιημένο πρότυπο διατροφής που στηρίζεται στην επεξεργασία των τροφών, χάνοντας σιγά-σιγά την επαφή του με τα ιδιαίτερα πολιτισμικά διατροφικά πρότυπα κάθε περιοχής (η νοσταλγία γι' αυτά υπάρχει βέβαια ακόμη στις παλαιές γενεές για αυτό και η μεγάλη επιτυχία της κινημ. ταινίας «Πολίτικη Κουζίνα» τελευταία στη χώρα μας).

    Ο πραγματικός στόχος είναι ο έλεγχος της παγκόσμιας διατροφής -καταληστεύοντας το κάθε φορά ντόπιο γενετικό υλικό του πλανήτη μέσω της λεγόμενης βιοπειρατείας και εξαφανίζοντάς το μέσω της επιμόλυνσης- και μέσω αυτού ο έλεγχος της πολιτικής σε παγκόσμιο επίπεδο, από μια ελίτ. Από μια ελίτ, στην υπηρεσία της οποίας έχουν μπει χιλιάδες επιστήμονες που δεν σκέφτονται τίποτε άλλο παρά το χρήμα. Να πώς περιγράφει αυτούς τους επιστήμονες ένας μεγάλος των θετικών επιστημών, ο ουσιαστικός πατέρας της γενετικής μηχανικής, ο Erwin Chargaff: «….Παλιότερα στα πανεπιστήμια επικρατούσε άλλη ηθική. Στον καιρό μου ακόμα, το κίνητρο ήταν τόλμη. Δεν αποβλέπαμε σε πατέντες και αποζημιώσεις. Σήμερα ο πιο σημαντικός παράγοντας στο εργαστήριο είναι ο δικηγόρος των ευρεσιτεχνιών. Φωνακλάδες, κονκισταδόροι τύποι, αμαθείς ειδικοί, που η μάτια τους είναι στραμμένη συνεχεία στο χρηματιστήριο, έχουν επικρατήσει στα επιστημονικά εργαστήρια. Τέτοιοι τύποι δεν υπήρχαν παλιότερα. Σήμερα θέλουν να γίνουν σταρ, διάσημοι, να οργανώνονται για χάρη τους δεξιώσεις. Στις αρχές της 10ετίας του '70 αναδείχτηκαν τέτοια πρότυπα. Ξέρουν πώς να εξασφαλίζουν εκατομμύρια από διάφορα ιδρύματα και εταιρείες και πώς να γίνονται εκατομμυριούχοι.



  •