| Ευρετήριο Άρθρου |
|---|
| Γιατί αρνούμαστε τα μεταλλαγμένα |
| Φαίνεται αλλά δεν είναι |
| Ιστορικό καλλιέργειας |
| Όλες οι Σελίδες |
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Το 1997 το ΥΠΕΧΩΔΕ έδωσε άδεια για πειραματική καλλιέργεια μεταλλαγμένης ντομάτας στους νομούς Ημαθίας, Βοιωτίας και Ηλείας. Ο σπόρος ήταν της εταιρείας Zeneca και είχε υποστεί τροποποίηση ώστε να επιβραδύνεται η ωρίμανση . Αγρότες από Βοιωτία και Ηλεία διαμαρτύρονται εντονότατα καταστρέφοντας τις φυτείες και έτσι η καλλιέργεια ολοκληρώνεται μόνο στην Ημαθία, όπου όμως η παραγωγή δεν γίνεται δεκτή από τις βιομηχανίες.
Το 1998 το νομαρχιακό συμβούλιο Λάρισας με την έγκριση του υφυπουργού ΠΕΧΩΔΕ κ.Θ. ΚΟΛΙΟΠΑΝΟΥ συναινεί στην εγκατάσταση μεταλλαγμένου βαμβακιού της Monsanto στους νομούς Λάρισας και Φθιώτιδας. Μετά από διαμαρτυρία των «Βιοκαλλιεργητών Θεσσαλίας », της ομάδας του περιοδικού «ΝΕΑ ΣΕΛΗΝΗ» και του «Πανελληνίου Δικτύου Περιβαλλοντικών Οργανώσεων» η έγκριση αποσύρεται.
Το ίδιο έτος υποβάλλεται από την εταιρεία Χελασιντ αίτηση για καλλιέργεια μεταλλαγμένου καλαμποκιού, τα νομαρχιακά συμβούλια, Σερρών, Ημαθίας την απορρίπτουν, γίνεται δεκτή μόνο από το νομαρχιακό της Λάρισας αλλά τελικά το ΥΠΕΧΩΔΕ δίνει άδεια και στην Ημαθία με το πρόσχημα της εκπρόθεσμης απόφασης.
Στη συνέχεια υποβάλλεται αίτημα από τις εταιρείες Novartis & Agrevo για καλλιέργεια μεταλλαγμένων ζαχαρότευτλων που και πάλι απορρίπτεται από τα νομαρχιακά συμβ. Ημαθίας, Σερρών, Ξάνθης, Έβρου.
Πρέπει να διευκρινισθεί ότι η αποφάσεις των νομαρχιακών συμβ. εχουν μόνο γνωμοδοτικό χαρακτήρα και η τελική απόφαση είναι αρμοδιότητα ΥΠΕΧΩΔΕ
Το 2002 το Ινστιτούτο Σιτηρών - Τμήμα Ρυζιού (ΕΘΙΑΓΕ) ζητά άδεια για πειραματική καλλιέργεια ρυζιού που θα περιέχει γονίδιο ανθεκτικότητας στο αντιβιοτικό αμπικιλλίνη. Λόγω «μορατόριουμ» που ίσχυε στις χώρες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας , δεν γίνεται δεκτό.
Ως σήμερα έχουν υποβληθεί και απορριφθεί περίπου 30 αιτήσεις καλλιέργειας μεταλλαγμένων φυτών από ξένες πολυεθνικές και ελληνικές εταιρίες αλλά και από ελληνικά ερευνητικά ιδρύματα.
ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
Στη μόνη χώρα της Ευρωπαϊκής κοινότητας που μεταλλαγμένα φυτά καλλιεργούνται για εμπορικούς σκοπούς είναι η Ισπανία, που καλλιεργούνται 300.000 στρ. καλαμποκιού Βt. Στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ έχουν δοθεί άδειες μόνο για καλλιέργεια πειραματικών αγρών. Ειδικότερα μέχρι το 2001 η εικόνα ανά κράτος ήταν η εξής:
| Αγγλία : 203 άδειες | Πορτογαλία : 12 |
| Αυστρία : 3 | Ιρλανδία : 4 |
| Βέλγιο : 110 | Ιταλία : 262 |
| Δανία : 39 | Σουηδία : 61 |
| Φιλανδία : 113 | Ελλάδα : 19 |
| Γαλλία : 484 | Ισπανία : 167 |
| Γερμανία : 109 | - |
ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΠΙΠΕΔΟ
Το 1996 είναι η χρονιά εκκίνησης της εμπορικής καλλιέργειας των μεταλλαγμένων με καλλιέργεια 17.000.000 στρ. σε 6 χώρες σε όλο τον κόσμο. Το 2000 τα στρ. ήταν 442.000.000 σε 13 χώρες , το 2001 περίπου 500.000.000 και το 2002 390.000.000 στις ΗΠΑ, 135 στην Αργεντινή, 35 στον Καναδά, 21 στην Κίνα και 6 (όλα εκατομμύρια στρ) στις υπόλοιπες χώρες του κόσμου .
Τα κύρια είδη που καλλιεργήθηκαν το 2002 είναι :
* Σόγια στο 51% της παγκόσμιας παραγωγής
* Βαμβάκι στο 20%
* Ελαιοκράμβη στο 12%
* Καλαμπόκι στο 9%
Έχουν ακόμη κατασκευαστεί ρύζι με τροποποιημένο άμυλο, ρύζι με 5/πλάσια ποσότητα βιταμίνης Α, κηπευτικά με κατάλληλο σχήμα για συσκευασία και μεγάλο χρόνο διατήρησης, ένζυμα από μεταλλαγμένους μικροοργανισμούς (πχ χυμοσίνη για το πήξιμο του τυριού ΗΠΑ, 1990), διαγονιακός σολομός, αγελάδες με τεχνητή αυξητική ορμόνη (Β.S.T.) για γαλακτοπαραγωγή, γουρούνια με τεχνητή αυξητική ορμόνη (P.S.T.) για κρεατοπαραγωγή κλπ. Επίσης υπάρχουν και τα διάφορα παράγωγα από τα παραπάνω είδη όπως αλεύρι σόγιας, σογιέλαιο, λεκιθίνη σόγιας, πρωτεΐνη σόγιας, καλαμποκέλαιο, καλαμποκάλευρο, άμυλο, σιρόπι αμύλου, βαμβακόπιτα κλπ. Όλα αυτά χρησιμοποιούνται σε χιλιάδες επεξεργασμένες τροφές. Σ τις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι το 60% του συνόλου των επεξεργασμένων τροφών περιέχουν συστατικά από μεταλλαγμένα φυτά (τσιπς, κορν-φλεικς, μείγματα για κέικ κλπ). Κυκλοφορούν χωρίς σήμανση και εξάγονται σε Ευρώπη και βέβαια και Ελλάδα.
Μερικά επιπλέον στοιχεία για την κατάσταση που επικρατούσε σε παγκόσμιο επίπεδο το 2002 είναι τα παρακάτω (Π.Ν. Σκοτειδάκης 2003) :
Τα 365 εκατ. στρέμματα (62% της παγκόσμιας έκτασης των μεταλλαγμένων καλλιεργειών) καλλιεργήθηκαν με μεταλλαγμένη σόγια, τα 124 εκατ. στρ. με μεταλλαγμένο καλαμπόκι (21%), τα 68 εκατ. (12%) με βαμβάκι και τα 30 εκατ. (4%) με ελαιοκράμβη.
Σε σχέση με τις ιδιότητες των μεταλλαγμένων φυτών για το 2002, αυτά με ανθεκτικότητα στα ζιζανιοκτόνα καλλιεργήθηκαν σε 442 εκατ. στρ. (75% της παγκόσμιας έκτασης των μεταλλαγμένων καλλιεργειών), τα 101 εκατ. στρ. (17%) με μεταλλαγμένα με ανθεκτικότητα στα έντομα ενώ τα 44 εκατ. στρ. (8%) με μικτή ανθεκτικότητα (ISAAA, 2003)
Είναι φανερό ότι το κύριο βάρος πέφτει στη γενετική τροποποίηση με αντοχή στα ζιζανιοκτόνα (κυρίως στο glyphosate-Roundap της Monsanto) και στις μεγάλες βιομηχανικές καλλιέργειες μεγάλων εισροών και κεφαλαίων.
Κάποια στοιχεία μας δείχνουν ότι στο μέλλον μπορεί να περιοριστεί αυτή η αυξητική τάση, με κύριο μοχλό τις αντιδράσεις των καταναλωτών. Μια χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή της Βραζιλίας, της δεύτερης μετά τις ΗΠΑ παραγωγού σόγιας στον κόσμο, που ακριβώς επειδή έχει απαγορεύσει τα μεταλλαγμένα πετυχαίνει αύξηση των πωλήσεων και καλύτερες τιμές από τις Ευρωπαϊκές αγορές.
ΟΙ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
Την πρώτη εβδομάδα τον Ιούλιο 2003, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφάσισε ότι τα μεταλλαγμένα επιτρέπονται και στην Ευρώπη αρκεί ο Ευρωπαίος καταναλωτής να είναι πληροφορημένος. Στο εξής θα πρέπει να αναγράφεται στην ετικέτα των προϊόντων ποια συστατικά τους είναι μεταλλαγμένα αν το ποσοστό τους υπερβαίνει το 0,9%(κανονισμός 1829 για τα γενετ. τροποποιημένα τρόφιμα και ζωοτροφές και 1830 για την ιχνηλασιμότητα και την επισήμανση γ.τ.ο).
Τέθηκαν σε ισχύ από 8/11/2003 και δόθηκε προθεσμία μέχρι 18/4/2004 στις εταιρείες παραγωγής - διακίνησης για να συμμορφωθούν με τον κανονισμό. Με αυτό τον τρόπο προαναγγέλθηκε στην ουσία η κατάργηση του λεγόμενου 'μορατόριουμ' που ίσχυε από το 1998. Ο κανονισμός για τους τροποποιημένους σπόρους βρίσκεται ακόμη σε εκκρεμότητα και υπάρχει 'εμπλοκή' στο θέμα. Στην πρόταση του κανονισμού αναφέρεται ότι τα όρια που από κει και κάτω δεν θα αναγράφεται στη συσκευασία τους ότι υπάρχει επιμόλυνση είναι: για ελαιοκράμβη 0,3%, για καλαμπόκι, τεύτλα και βαμβάκι 0,5 %, για σόγια 0,7%.
Η πίεση των αμερικανών (και άλλων 12 χωρών με κυριότερες τον Καναδά και Αργεντινή που έχουν προσφύγει στον ΠΟΕ), είχε τελικά αποτέλεσμα. Με το τέλος της ελληνικής προεδρίας στη συνάντηση κορυφής μεταξύ ΗΠΑ - ΕΕ το θέμα μπήκε επιτακτικά από τους Αμερικανούς. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο επίτροπος γεωργίας Φισλερ είχαν ήδη πάρει την απόφαση για τη λήξη του λεγόμενου 'μορατόριουμ'. Χρυσώθηκε το χάπι με την απόφαση για υποχρεωτική σήμανση.
Οι εταιρείες βιοτεχνολογίας θα ήθελαν βέβαια να μην υπάρχει καθόλου σήμανση (όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ) ώστε να μην υπάρχει η δυνατότητα αμφισβήτησης και μποϊκοταρίσματος των προϊόντος τους. Οι πολυεθνικές μάλιστα ζητούν από την Αμερ. Κυβέρνηση να παρέμβει μέσω του ΠΟΕ και στην ευρωπαϊκή νομοθεσία για τα μεταλλαγμένα ώστε να μην υπάρχει ούτε η σήμανση. Όμως υπολογίζουν ότι αυτό θα είναι το πρώτο βήμα. Το επόμενο θα είναι να επιτραπεί η καλλιέργεια τους. Ήδη περισσότερες από 20 αιτήσεις για καλλιέργεια που έχουν εξασφαλίσει θετική γνωμοδότηση της επιστημονικής επιτροπής, περιμένουν από τον Οκτώβριο του 2002 την τελική έγκριση. Αφορούν καλαμπόκι, βαμβάκι, ελαιοκράμβη, κιχώρια, τεύτλα, βιομηχ. ντομάτα, σόγια, πατάτα κλπ.
Η αίτηση της εταιρείας Syngenta για το καλαμπόκι Bt - 11 πχ συζητήθηκε στην μόνιμη επιτροπή τροφίμων της ΕΕ και αναβλήθηκε για το Δεκέμβριο 2003 (επειδή οι τεχνοκράτες της ισχυρίστηκαν ότι την ευθύνη για μια τέτοια απόφαση πρέπει να την αναλάβουν οι πολιτικοί. Μάλλον θα αναβληθεί η απόφαση και τον Δεκέμβριο. Επίσης 22 αιτήσεις έχουν κατατεθεί σε κράτη μέλη της Ευρ. Ένωσης γιατί μπορεί να ακολουθηθεί και η διαδικασία μέσω αρμοδίας εθνικής αρχής κράτους μέλους. Η αρχή πληροφορεί τα λοιπά κράτη μέλη και την Ε. Αρχή για την ασφάλεια των τροφίμων σχετικά με την αίτηση και την θέτει στη διάθεση τους καθώς και την κάνει προσιτή στο κοινό. Το σχέδιο απόφασης για την έγκριση υποβάλλεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (μόνιμη επιτροπή για την τροφική αλυσίδα και την υγεία των ζώων) και η τελική απόφαση λαμβάνεται με τη διαδικασία της απόφασης 1999/468/ΕΚ. Η χώρα μας αντιμετωπίζει όλα αυτά με αμηχανία αφού δεν τα έχει ενσωματώσει στην εθνική νομοθεσία.
Όσον αναφορά την ιχνηλασιμότητα και τη σήμανση :
Το όριο 0,9 % θεωρείται πολύ υψηλό και έχει προκαλέσει αντιδράσεις. Υπάρχει απαίτηση για πλήρη διαχωρισμό των μεταλλαγμένων στα προϊόντα, δηλ. να υπάρχει μηδενική περιεκτικότητα σε μεταλλαγμένα συστατικά. Είναι θέμα επικινδυνότητας,(κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι κάτω του αυθαίρετου 0,9% τα προϊόντα δεν θα είναι επικίνδυνα), αλλά και θέμα επιλογής των καταναλωτών που δεν θέλουν καθόλου μεταλλαγμένα συστατικά. Στην πράξη θα φανεί πόσο διάτρητο θα είναι το σύστημα της σήμανσης. Ο έλεγχος, που στη χώρα μας θα γίνεται μάλλον από τον ΕΦΕΤ, θα είναι πλημμελής, αφού ο ΕΦΕΤ δεν διαθέτει αντίστοιχο μηχανισμό και προσωπικό ακόμα. Το ίδιο και ο ΟΠΕΓΕΠ .
Όσον αφορά στους σπόρους: τα όρια επιμόλυνσης που προτείνονται και που αναφέρθηκαν πιο πάνω, θεωρούνται υψηλά και στην πράξη θα προκαλέσουν ανεξέλεγκτη απελευθέρωση των μεταλλαγμένων στο χωράφι και το περιβάλλον. Σύμφωνα με έρευνα το 0,5% για το καλαμπόκι σημαίνει: για τη συνολική ποσότητα που εισάγεται στη χώρα μας και τα συνολικά στρέμματα που καλλιεργούνται, πάνω από 113.000.000 μεταλλαγμένα φυτά στα χωράφια. Στην περίπτωση του βαμβακιού με όριο πάλι 0,5% σημαίνει ότι θα έχουμε στα χωράφια πάνω από 356.000.000 φυτά. Στην ουσία λοιπόν υπονομεύεται έτσι όλο το σύστημα έλεγχου - ιχνηλασιμότητας - σήμανσης.
Όσον αφορά στην «συνύπαρξη»: η «συνύπαρξη» έχει να κάνει με τις συνθήκες κάτω από τις οποίες μπορούν να συνυπάρξουν καλλιέργειες μεταλλαγμένων με καλλιέργειες συμβατικές ή βιολογικές .
Μελέτη της Ε. Επιτροπής για τις συνέπειες της «συγκατοίκησης» δέχεται ότι είναι αδύνατη η αποφυγή της επιμόλυνσης. Μπορεί μόνο να μειωθεί λαμβάνοντας κάποια μέτρα προφύλαξης, όπως «ζώνες προφύλαξης», «φράγματα γύρης» κλπ. Οδηγία μάλιστα της ΕΕ δέχεται ότι η επιμόλυνση μπορεί να περάσει και τα σύνορα χωρών.
Στη χώρα μας με τους μικρούς κλήρους και τα μικρά αγροκτήματα είναι αδύνατο να παρθούν τέτοια μέτρα (ελάχιστη πχ απόσταση προτείνεται να είναι 4.000 μέτρα μεταξύ των καλλιεργειών μεταλλαγμένων και μη). Πώς να δημιουργηθούν ζώνες προφύλαξης μεταξύ ιδιοκτητών που κατέχουν λίγα στρέμματα;
Αυτή η λογική μπορεί να εφαρμοστεί μόνο με τη δημιουργία ολόκληρων περιοχών που θα καλλιεργούν μόνο μεταλλαγμένα και περιοχών που δεν θα καλλιεργούν καθόλου.
Όμως πως μπορεί να υποχρεωθεί ένας αγρότης μιας περιοχής μεταλλαγμένων να καλλιεργήσει τέτοια από τη στιγμή που δεν θέλει; Το δικαίωμα της επικουρικότητας μπορεί να χρησιμοποιηθεί και αντίστροφα ;
Από την άλλη «ακόμα και αν τεχνικά είναι δυνατό να προφυλαχθούν οι συμβατικές και βιολογικές καλλιέργειες, οικονομικά ένα τέτοιο πρόγραμμα θα ήταν ασύμφορο». Το κόστος τέτοιων μέτρων, αν τα πάρουν αυτοί που θέλουν να προφυλαχθούν, δηλ οι παραγωγοί συμβατικών μη μεταλλαγμένων και βιολογικών προϊόντων, θα ανέβαζε το κόστος τους μέχρι και 40%. Γιατί η Ευρ. Επιτροπή δεν καθορίζει ποιος θα φέρει την αντικειμενική ευθύνη. Από ότι φαίνεται τα μέτρα θα πρέπει να τα πάρουν οι ρυπαινόμενοι και όχι οι ρυπαίνοντες δηλ. οι καλλιεργητές μεταλλαγμένων. Σε τελική ανάλυση από την ίδια την έκθεση της ΕΕ βγαίνει το συμπέρασμα ότι «πρόκειται για ένα μη ρεαλιστικό σενάριο».
Για τη χώρα μας η «συνύπαρξη» θα αφαιρούσε το συγκριτικό πλεονέκτημα των αγροτών, που παράγουν προϊόντα ποιότητας, είτε αυτά είναι παραδοσιακά, είτε ονομασίας προέλευσης, είτε βιολογικά. Για αυτά τα προϊόντα απαιτείται μηδενική επιμόλυνση. Ιδιαίτερα για τα βιολογικά, η επιμόλυνση που θα προέλθει από την συνύπαρξη με μεταλλαγμένα θα είναι και η ταφόπλακα τους. Θα έχουμε δηλ. με αυτό τον τρόπο την κατάργηση της επιλογής.
Και κάτι πολύ πιο σημαντικό. Θα εξαφανιστεί τελικά μέσω της επιμόλυνσης όλο το πλούσιο ντόπιο γενετικό υλικό που υπάρχει στη χώρα μας και που πρέπει να προστατέψουμε με κάθε μέσο. Αλλά και για τους κλασσικούς συμβατικούς καλλιεργητές που θα θέλουν να διαθέσουν τα προϊόντα τους σαν μη μεταλλαγμένα, θα δυσκολέψουν τα πράγματα. Θα είναι υποχρεωμένοι από τους πελάτες τους να ελέγχουν όχι μόνο τους σπόρους με τους οποίους καλλιεργούν, αλλά και την παραγωγή τους μην τυχόν και έχει επιμολυνθεί. Οι παραγωγοί καλαμποκιού στη Αλσατία για παράδειγμα (και από τη μεριά της Γερμανίας και από τη μεριά της Γαλλίας) έχουν πάρει απόφαση να μην καλλιεργήσει κανένας τους καλαμπόκι Bt, γιατί οι αλυσίδες λιανικής πώλησης καλαμποκιού και των παραγώγων του, στις οποίες διαθέτουν το προϊόν τους, έχουν απαίτηση να μην υπάρχει πρόσμιξη με ΓΤ καλαμπόκι. Οι συνεταιρισμοί τους είναι υποχρεωμένοι να ελέγχουν τα προϊόντα των μελών τους και αυτό έχει ανεβάσει κατά πολύ το κόστος (γύρω στο 20%). Όπως δήλωσε ο μάνατζερ του γαλλικού συνεταιρισμού : «ανοίγει μια τεράστια αγορά για τα εργαστήρια έλεγχου».
Και αν διαπιστωθεί επιμόλυνση; Θα θεωρηθεί ζημία; Ποιος θα την πληρώσει; Ο διπλανός καλλιεργητής που έχει καλλιεργήσει μεταλλαγμένα ; Όλα αυτά είναι ακαθόριστα και δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο προς το παρόν. Η επιτροπή θα συστήσει στα κράτη - μέλη να υλοποιήσουν ένα τέτοιο πλαίσιο και να πάρουν μέτρα για την αποφυγή της επιμόλυνσης, κάτι τέτοιο όμως είναι για τα προσχήματα αφού σύμφωνα ακόμα και με την έρευνά της δεν θα μπορεί να αποφευχθεί.
Για αυτό δεν πρέπει να αποδεχτούμε την «συνύπαρξη» αφού έχουμε το δικαίωμα της προστασίας από την επιμόλυνση. Και επειδή τα πράγματα τρέχουν, πρέπει να προλάβουμε την ερχόμενη καλλιεργητική περίοδο.
Μπορεί στην αρχή οι εταιρείες βιοτεχνολογίας να δώσουν κάποια πλεονεκτήματα σε όσους θελήσουν να σπείρουν τα προϊόντα τους. Μπορεί να τους διαθέτουν τους σπόρους φθηνότερα από τους μη μεταλλαγμένους , να τους υποσχεθούν εξασφάλιση της παραγωγής κλπ. Όμως στη συνέχεια, όταν δεν θα μπορούν να κάνουν πίσω, θα τους δεσμεύσουν με προσωπικά συμβόλαια, ώστε να τους εξαρτήσουν πλήρως από αυτές, αφού θα είναι υποχρεωμένοι να εφαρμόσουν όλο το πακέτο: από σπόρους και χημική υποστήριξη, μέχρι και διάθεση της συγκομιδής σε χαμηλές τιμές. Αυτό υποστηρίζουν εξάλλου, ότι τα προϊόντα αυτά θα φτάνουν πιο φτηνά στον καταναλωτή. Χρησιμοποιώντας στη συνεχεία σαν άλλοθι το μποϋκοτάζ των καταναλωτών και τη δυσκολία διάθεσης των μεταλλαγμένων, θα τους εξαναγκάσουν σε ακόμα πιο χαμηλές τιμές.
Ταυτόχρονα έχει αποδειχτεί ότι οι αποδόσεις των μεταλλαγμένων είναι κατά 10% τουλάχιστον χαμηλότερες από τις αποδόσεις αγροκτημάτων που στηρίζονται σε πολυκαλλιέργειες που τις κάνουν αγρότες με μικρούς κλήρους, όπως συμβαίνει επί το πλείστον στη χώρα μας . Βέβαια την προώθηση της καλλιέργειας των μεταλλαγμένων, εκ των πραγμάτων είναι αναγκασμένοι να την κάνουν μέσω μεγάλων αγροκτημάτων, αφού θα είναι κατά κύριο λόγο μονοκαλλιέργειες. Έτσι συμβόλαια θα γίνουν με μεγαλοαγρότες ή με εταιρείες γης που θα έχουν αγοράσει τα χωράφια των μικροαγροτών που δεν θα θέλουν να καλλιεργήσουν μεταλλαγμένα. Αυτό σημαίνει παρά πέρα συρρίκνωση της Ελληνικής Επαρχίας και της ζωής της υπαίθρου, αφού θα οδηγήσουν πολλούς σημερινούς αγρότες στην πόλη και η παραδοσιακή κοινότητα θα ερημώνει όλο και περισσότερο. Και για κοινωνικούς λοιπόν λόγους θα πρέπει να απορριφθούν οι καλλιέργειες μεταλλαγμένων.
ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
Στις ΗΠΑ, επειδή η Ανωτάτη Αρχή Τροφίμων και Φάρμακων θεώρησε σαν ασφαλή τα μεταλλαγμένα και δεν υπάρχει σήμανση, οι αντιδράσεις των καταναλωτών δεν μπόρεσαν να εκφραστούν με καθαρό μποϋκοτάρισμα. Όμως έχουμε και εδώ επιθέσεις σε εργαστήρια και σε χώρους καλλιέργειας καθώς και εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης και των παραγωγών. Υπάρχουν εταιρείες διακίνησης προϊόντων που αντέδρασαν θετικά και υποστηρίζουν ότι τα προϊόντα τους δεν περιέχουν μεταλλαγμένα, όπως ο μεγαλύτερος παραγωγός τροφίμων στον κόσμο η Unilever ή του γίγαντα του αγροτικού κλάδου Archer Daniels Midland Co.
Ένα μεγάλο θετικό βήμα σε παγκόσμιο επίπεδο είναι το πρωτόκολλο για την βιοασφάλεια της Καρθαγένης. Από τον περασμένο Σεπτέμβριο έχει την ισχύ διεθνούς νόμου και κόντρα στις συμφωνίες του ΠΟΕ για ελεύθερο εμπόριο, δίνει το δικαίωμα στις χώρες να παίρνουν μέτρα ενάντια στα μεταλλαγμένα, επειδή αναγνωρίζει ότι αυτά βάζουν σε κίνδυνο την ανθρώπινη υγεία, τη βιοποικιλότητα και το περιβάλλον.
Ήδη 35 χώρες έχουν πάρει στον ένα ή τον άλλο βαθμό τέτοια μέτρα. Χαρακτηριστικά : στη Βραζιλία ανώτατος δικαστής στηρίζει την «αρχή της πρόληψης» και επιβεβαιώνει την απαγόρευση καλλιέργειας και εμπορίας μεταλλαγμένης σόγιας. Στην Ταϊλάνδη ο υπουργός Εμπορίου έχει απαγορεύσει από το 1999 επ΄αόριστον την εισαγωγή μεταλλαγμένων σπόρων στη χώρα. Η Ζάμπια γύρισε πίσω την αμερικανική επισιτιστική βοήθεια που ήταν μεταλλαγμένοι σπόροι, υποστηρίζοντας ότι οι αγρότες της δεν μπορούν να καλλιεργήσουν μεταλλαγμένα, αφού οι παραγωγές τους εξάγονται στην Ευρώπη, η οποία δεν θα τα θέλει αν είναι μεταλλαγμένα. Γενικότερα υπάρχει ένα παγκόσμιο κίνημα ενάντια στη «βιοπειρατία» των εταιρειών και στις πατέντες τους. Σε αυτό πρωταγωνιστεί το κίνημα των αγροτών στην Ινδία η οποία και αντιστέκεται στον ΠΟΕ στο θέμα της αναγνώρισης του δικαιώματος των εταιρειών να πατεντάρουν το γενετικό υλικό. Η οργάνωση «Φίλοι της γης» έχει ξεκινήσει εκστρατεία κατά της προσφυγής των ΗΠΑ στον ΠΟΕ (Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου).
Στην Ευρώπη, όπου η μεγαλύτερη πλειοψηφία είναι ενάντια (70% στην ΕΕ.και 93,3% στην Ελλάδα σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο), μέχρι τώρα πολλές αλυσίδες διακίνησης και λιανικής πώλησης έχουν διακηρύξει ότι δεν βάζουν ή δεν θα βάλουν μεταλλαγμένα στα ράφια τους. Μεταξύ αυτών είναι η Carrefours, Iceland, Sainsburg Waitrose, Co-op, Marks and Spencer κλπ. Μάλιστα έχουν κάνει και κονσόρτσιουμ για να προμηθεύονται από κοινού προϊόντα απαλλαγμένα από μεταλλαγμένα. Μετά μάλιστα από την υποχρεωτική σήμανση που θα υπάρχει από τον Απρίλιο του 2004 το κίνημα μποϋκοταρίσματος πρόκειται να γιγαντωθεί. Από την άλλη υπήρξαν κατά καιρούς και δυναμικές αντιδράσεις, όπως καταστροφές πειραματικών καλλιεργειών από ακτιβιστες - αγρότες (πχ. Μποβέ στη Γαλλία). Σε σχέση με τις καλλιέργειες, τη «συνύπαρξη» και την επακόλουθη αναπόφευκτη επιμόλυνση η αντίδραση έχει πάρει τη μορφή της ανακήρυξης περιοχών «Ελεύθερων από μεταλλαγμένα».
Ήδη ολόκληρα κρατίδια στην Αυστρία (η Άνω Αυστρία και αλλά τρία) έχουν ανακηρυχθεί στον ένα ή τον άλλο βαθμό «Ελεύθερες ζώνες», στην Ιταλία πάνω από 25 νόμοι και περιοχές- μεταξύ των οποίων και η Τοσκάνη - στη Βρετανία πάνω από 40 περιοχές. Επίσης η περιοχή των Άλπεων (Αυστρία - Σλοβενία - Ιταλία) θέλει να ανακηρυχθεί όχι μόνο ελεύθερη από μεταλλαγμένα αλλά και σε περιοχές βιοκαλλιέργειας.
Οι αποφάσεις των περιφερειών να ανακηρύσσονται ελεύθερες από μεταλλαγμένα έχουν πολιτικό βάρος και μεγάλη σημασία για τον αγώνα που γίνεται σε όλα τα επίπεδα για τη διαμόρφωση ενός θετικού για την υπόθεση μας συσχετισμού δυνάμεων στους θεσμούς αποφάσεων των κυβερνήσεων και της Ε. Επιτροπής. Η στήριξη τέτοιων αποφάσεων και σε νομική βάση θα βοηθήσει περισσότερο.
Το νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ, όντας αντιφατικό, μπορεί να ευνοεί τα μεταλλαγμένα στον ίδιο βαθμό που μπορεί να τα εμποδίσει. Η αρχή της επικουρικότητας μπορεί να λειτουργήσει και αντίστροφα. Όχι μόνο όπως αρέσει στον κ Φίσλερ (τον επίτροπο γεωργίας), που λέει ότι έχει δικαίωμα ο οποιοσδήποτε καλλιεργητής να καλλιεργήσει μεταλλαγμένα , αλλά στον ίδιο βαθμό έχει δικαίωμα και ο οποιοσδήποτε καλλιεργητής να μην καλλιεργήσει μεταλλαγμένα. Με την «συνύπαρξη» και την επιμόλυνση καταστρατηγείται το δικαίωμα αυτό. Με ποια λογική το δικαίωμα του «θύτη» είναι ανώτερο του δικαιώματος του «θύματος» ; Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν τα «θύματα» είναι η πλειοψηφία;
Έπειτα το επιχείρημα του ΠΟΕ και του επίτροπου, ότι η απαγόρευση αποτελεί «αθέμιτο ανταγωνισμό» μπορεί και να αντιστραφεί : Για τον βιοκαλλιεργητή, τον παραγωγό προϊόντων ονομασίας προέλευσης και ποιότητας δεν είναι αθέμιτος ανταγωνισμός από την πλευρά του καλλιεργητή των μεταλλαγμένων, όταν δεν θα μπορεί να διαθέσει τα προϊόντα του αφού θα έχουν επιμολυνθεί ;
Δεν θα είναι απλά αθέμιτος ανταγωνισμός, θα είναι η ταφόπλακα του.
Και το δικαίωμα της προστασίας των καταναλωτών;
Το δικαίωμα στην επιλογή;
Μόνο από οικονομική άποψη αντιμετωπίζει τα ζητήματα η Ε.Επιτροπή;
Όσον αφορά στη χώρα μας είχαμε τα προηγούμενα χρόνια και επιθέσεις σε πειραματικές καλλιέργειες στην Ημαθία - Βοιωτία όπως επίσης παρεμβάσεις στο νομαρχιακό συμβούλιο στη Λάρισα ενάντια στην άδεια που είχε δώσει για πειραματική καλλιέργεια.
Επίσης είχαμε καταστροφή επιμολυσμένου βαμβακιού με απόφαση του υπουργού Γεωργίας.
Σημαντική είναι η θέση των περισσότερων κλασσικών ελλήνων βελτιωτών γεν. υλικού, που είναι ενάντια στη γενετική τροποποίηση. Μερικοί μάλιστα προτείνουν να γίνει η Ελλάδα ζώνη βιοκαλλιέργειας.
Επίσης σημαντική είναι η θέση της επιτροπής βιοηθικής, που ορίστηκε από την κυβέρνηση, η οποία προτείνει σε αυτήν να συνεχιστεί το μορατόριουμ και να κηρυχθεί η Ελλάδα ελεύθερη από μεταλλαγμένα.
Η ελληνική κοινωνία είναι μεν συντριπτικά ενάντια, αλλά δεν έχει περάσει ακόμα σε σημαντική ενεργητική αντίδραση. ΄Ερευνα του ΙΝΚΑ δείχνει ότι οι έλληνες καταναλωτές θεωρούν σαν το πιο μεγάλο πρόβλημα στην ασφάλεια των τροφίμων τα μεταλλαγμένα.
Ο Γεν. Γραμματέας του Υπουργείου Γεωργίας κος Π. Κολύρης δέχεται ότι απειλούν άμεσα την βιολογική γεωργία, την ποιοτική γεωργία αλλά και τη συμβατική που θέλει να είναι απαλλαγμένη από ΓΤ οργανισμούς.
Ο ίδιος ο υπουργός Γεωργίας κος Δρυς, σε ερώτηση της εφημερίδας «Ελευθέρια» της Θεσσαλίας, άφησε να εννοηθεί ότι είναι ενάντια στα μεταλλαγμένα. Η εκκλησία, τώρα από την πλευρά της βιοηθικής, είναι ουσιαστικά ενάντια σε αυτά τα προϊόντα. Ο Νομάρχης Ροδόπης έχει υπογράψει και ανακηρύξει των περιοχών του ελεύθερη από μεταλλαγμένα.
Το Πανθεσσαλικό Δίκτυο δεν είναι μόνο ενάντια στα μεταλλαγμένα , θέλει να προστατεύσει και τα τοπικά, ποιοτικά, παραδοσιακά ή βιολογικά προϊόντα. Ο αγώνας ενάντια στα μεταλλαγμένα δεν είναι μόνο τοπικός ή πανελλαδικός αλλά πανευρωπαϊκός και παγκόσμιος. Δεν στοχεύει μόνο στο να κηρυχθεί η Θεσσαλία ελεύθερη από μεταλλαγμένα, πρέπει να κηρυχθεί όλη η χώρα και για αυτό καλεί και τις άλλες περιφέρειες για κατά αντίστοιχο.
Δεν υπάρχει πολύς χρόνος στη διάθεση μας . Οι εταιρείες βιοτεχνολογίας έχουν αναθέσει στην εταιρεία δημόσιων σχέσεων Burson - Marsteller, με συμβόλαιο άξιας 50.000.000 δολ. εκστρατεία διαφήμισης και προώθησής τους.
Καταλήγοντας και με βάση τα όσα στοιχεία υπάρχουν μέχρι σήμερα βλέπουμε ότι τα μόνα όσα μας υπόσχεται η Γενετική Μηχανική είναι :
· Νέες τοξίνες και αλλεργιογόνα στα τρόφιμα. Αυτό συνέβει με την L-tryptophan της ιαπωνικής εταιρείας Showa Denko και είχε σαν αποτέλεσμα τον θάνατο 37 ανθρώπων, μόνιμες βλάβες σε 1.500 άτομα και νοσηλεία 5.000. Οι μέθοδοι ελέγχου ήταν ανεπαρκείς για να διακρίνουν την τοξίνη από την αυθεντική τρυπτοφάνη. Η Showa Denko πλήρωσε περισσότερα από $1.000.000.000 σε επιβιώσαντες και κληρονόμους.
· Βλάβες στην υγεία λόγω αφύσικων τροφών. Η μεταλλαγμένη (Roundap-ready) σόγια έχει αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων. Oι υπεύθυνοι της Monsanto προκειμένου να πάρουν την έγκριση κυκλοφορίας έδωσαν δείγματα από αψέκαστα φυτά ! (11)
· Αυξημένη χρήση χημικών στη γεωργία - η Monsanto ζήτησε από την Νέα Ζηλανδία αύξηση του ορίου υπολειμμάτων του Roundap στη σόγια κατά 2οο%, από 0,1mg/κιλό σε 20mg/κιλό ! (20) - με αποτέλεσμα αυξημένη ρύπανση νερών, τροφίμων, περιβάλλοντος και ζώων - αυξημένη συχνότητα αναπαραγωγικών προβλημάτων και προβληματικών γεννήσεων και άλλες ασθένειες.
· Οι γονιδιακές θεραπείες μπορούν να μεταλλάξουν μη αντιστρεπτά τα φυσιολογικά γονίδια και να προκαλέσουν νέες γενετικές ασθένειες και καρκίνους. Βλαπτικές επιδράσεις θα περάσουν στα έμβρυα και σε όλες τις επόμενες γενιές.
· Ρύπανση και απειλή του Φυσικού περιβάλλοντος από το οποίο εξαρτάται η συνέχεια του είδους μας. Αλλοίωση του εδαφικού οικοσυστήματος (21)
· Γενετική ρύπανση - η κατά λάθος διαφυγή ελαττωματικών γονιδίων στη γενετική δεξαμενή εξασθενεί τα είδη. Αθέλητες δημιουργίες νέων φυτασθενειών, νέων παρασίτων και νέων ποικιλιών παρασίτων ανθεκτικών στα ζιζανιοκτόνα.
· Διάχυση ασθενειών πέρα από το φράγμα των ειδών. Διαταραχή των τοπικών και του παγκόσμιου οικοσυστήματος, απώλεια της βιοποικιλότητας, διαταραχή της τροφικής αλυσίδας και της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων. Διαταραχή της οικολογίας του εδάφους και πτώση της εδαφικής γονιμότητας.
· Αδίστακτη χρήση των τεχνικών μέσων και επιστημονικών γνώσεων στο όνομα του κέρδους και ενώ υπάρχει βαθύτατη άγνοια του βιολογικού και φυσικού κόσμου. Κανένας δεν μιλάει για την οριζόντια μεταφορά των γονιδίων που σπάει το φράγμα των ειδών (τα μεταλλαγμένα γονίδια του βαμβακιού μπορούν κάλλιστα μέσω μικροοργανισμών να βρεθούν στα μαρούλια του διπλανού χωραφιού) (22) κανένας δεν παραδέχεται για πόσο καιρό μπορούν να επιβιώσουν στο περιβάλλον - περισσότερο από δύο χρόνια (23) κανένας ότι δεν καταστρέφονται από τα γαστρικά υγρά και ότι μέσω της κυκλοφορίας του αίματος μεταφέρονται σε κάθε σημείο του σώματος και στον εγκέφαλο …
ΕΜΕΙΣ ΟΧΙ ΚΑΙ ΓΙ΄ΑΥΤΟ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΟΥΜΕ ΝΑ ΑΓΩΝΙΖΟΜΑΣΤΕ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΩΝ
Πανθεσσαλική Κίνηση Ενάντια στα Μεταλλαγμένα
| < Προηγούμενο | Επόμενο > |
|---|
