Οι περιβαλλοντικές τους πάντως επιπτώσεις είναι εμφανείς: όλη η Ελλάδα πνίγηκε στο τσιμέντο. Δρόμοι, γεφύρια, φράγματα, λογιών - λογιών μεγάλα και μικρά έργα.
Μερικά, όπως το μετρό της Αθήνας, υπήρξαν χρήσιμα και θετικά. Άλλα, αν και έχουν αντιμετωπιστεί θετικά από την πλειοψηφία, είναι, μακροχρονίως, ασύμφορα και αποπροσανατολιστικά, όπως η ενίσχυση των οδικών δικτύων έναντι των σιδηροδρόμων, η διάνοιξη δασικών οδών μέχρι την πιο απόμερη γωνιά της χώρας, το γιγαντιαίο αεροδρόμιο των Σπάτων κ.α. Τέλος δεν έλειψαν και τα φαραωνικά τερατουργήματα, με πιο χαρακτηριστικό τη διαβόητη εκτροπή του Αχελώου.
Τα πιο θλιβερά πάντως, στο επίπεδο της καθημερινότητας, είναι αυτά τα χιλιάδες μικροέργα που έγιναν και γίνονται παντού, χωρίς προγραμματισμό, συχνά χωρίς αρχή και τέλος, για να εξυπηρετήσουν αμέτρητα μικροσυμφέροντα.
Όπου κι αν στρέψεις το βλέμμα σου, χάσκουν τα ξεσκισμένα σπλάχνα της ελληνικής φύσης. Δρόμοι ταχείας κυκλοφορίας στη μέση του πουθενά, γέφυρες δίχως δρόμους, υδραγωγεία χωρίς αγωγούς, νταμάρια, χωματερές, όλα ανάκατα, συχνά ημιτελή και παρατημένα, έργα κακοσχεδιασμένα και κακοεκτελεσμένα, μνημεία προχειρότητας για τις επόμενες γενεές.
Και όμως, ίσως το πιο μεγάλο πρόβλημα δεν είναι τα ίδια τα έργα. Το πρόβλημα βρίσκεται στο μακροχρόνιο εθισμό μιας ολόκληρης κοινωνίας στη διαφθορά, τη διαπλοκή και το βρώμικο κέρδος.
Στην επαρχία, ολόκληρη η ύπαιθρος γέμισε πολυτελή αυτοκίνητα και σκυλάδικα, μετά το μοίρασμα στο "λαό" (μας) του πρώτου "πακέτου", χωρίς να γίνει όμως ουδεμία προσπάθεια αναδιάρθρωσης της γεωργίας και των συνεταιρισμών. Διότι βεβαίως για αυτό δόθηκαν τα χρήματα, και όχι για να εξασφαλίσουν στο ΠΑΣΟΚ 20 χρόνια απρόσκοπτης εξουσίας.
Στην πραγματικότητα δεν έγινε τελικά καμία ουσιαστική αναδιάρθρωση όχι μόνο στη γεωργία, αλλά ούτε και στους υπόλοιπους τομείς της οικονομίας ή στη διοίκηση. Η εισροή χρημάτων ανέβασε πρόσκαιρα και τεχνητά το βιοτικό επίπεδο, αλλά οι επιχειρηματίες προσκολλήθηκαν ακόμη περισσότερο στον κρατικό μηχανισμό, οι αγρότες εθίστηκαν στις επιδοτήσεις και οι πολίτες στο γενικευμένο ρουσφέτι.
Στο σύνολό τους τα ΚΠΣ είχαν τελικά μάλλον αρνητικά αποτελέσματα για την χώρα, κάτι που θα φανεί άλλωστε σύντομα καθαρά, όταν θα περικοπούν ριζικά οι κάθε είδους ενισχύσεις.
Κατά τη γνώμη μας οι κοινοτικές ενισχύσεις, έτσι όπως δόθηκαν και αξιοποιήθηκαν, αναδεικνύουν για μια ακόμη φορά πόσο λανθασμένη είναι η απλουστευτική λατρεία της μεγέθυνσης οικονομικών δεικτών, όπως το ΑΕΠ, που χαρακτηρίζει τους σχεδιαστές και χορηγούς τέτοιων προγραμμάτων.
Νομίζουν βλέπεις πως αρκεί να ρίξουν χρήματα σε μια χώρα για να αρχίσει να δουλεύει η οικονομία και παραβλέπουν το περιβαλλοντικό και κοινωνικό κόστος τέτοιων ενεργειών, που μπορεί να είναι μη αναστρέψιμο.
Μικρότερα ποσά, για συγκεκριμένους σκοπούς, απευθυνόμενα σε μικρότερους και ποικίλους φορείς αντί του κράτους και τους μεγαλοεργολάβους, κρινόμενα δε όχι μόνο με δείκτες οικονομικής ανάπτυξης αλλά και με δείκτες βιωσιμότητας, θα είχαν φέρει σημαντικότερα και διαχρονικά αποτελέσματα.
| < Προηγούμενο | Επόμενο > |
|---|
