1. Το σπίτι
1.i. Φωτισμός
Παλιότερα τα σπίτια με τα περισσότερα λαμπιόνια και τον εκτυφλωτικότερο φωτισμό θεωρούνταν ότι είχαν την καλύτερη διακόσμηση (την λαμπρότατη φωταγώγηση των πόλεων και χωριών ενθουσιωδώς υιοθετούν, συνεπικουρούμενοι από τη μείωση τιμών των φωτεινών διακοσμητικών λόγων κινεζικών εισαγωγών, και πολλοί δήμαρχοι, χωρίς μέλημα για το κόστος που συνεπάγονται όσον αφορά την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος).
Όμως το πραγματικό κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που πληρώνουμε στο λογαριασμό της ΔΕΗ. Για την παραγωγή ηλεκτρισμού σπαταλώνται αναντικατάστατοι φυσικοί πόροι και ρυπαίνεται το περιβάλλον.
Ο προσεγμένος διακριτικός φωτισμός μπορεί να είναι πολύ πιό ελκυστικός και να εμπνέει περισσότερο την ατμόσφαιρα θαλπωρής των Χριστουγέννων.
Αν αγοράσετε καινούρια φωτάκια, διατίθενται, σε τιμές παρόμοιες με τα συμβατικά, φωτάκια εξοικονόμησης ενέργειας. Τα καινούρια αυτά φωτάκια χρησιμοποιούν λαμπτήρες των 5 watt αντί για των 7 watt, εξοικονομώντας 30% της κατανάλωσης ενέργειας και θερμαίνονται λιγότερο, ώστε είναι ασφαλέστερα.
Για εξωτερικούς χώρους, υπάρχουν τα φωτάκια μίνι (μια σειρά με 100 μίνι φωτάκια καταναλώνει 40 watt) και τα διοδικά LED (Light Emitting Diode, με κατανάλωση 100 φορές μικρότερη από ότι τα συμβατικά φωτάκια και 10 φορές μικρότερη από τα μίνι φωτάκια).
1.ii. Χριστουγεννιάτικο τραπέζι
Για το γιορταστικό τραπέζι προτιμήστε τοπικά, βιολογικά προϊόντα. Αγοράστε λαχανικά χωρίς πλαστική συσκευασία. Αν κάνετε πάρτυ, ζητήστε από φίλους ή γείτονες να σας δανείσουν τα επιπλέον σερβίτσια που θα χρειαστείτε, αντί να αγοράσετε μιάς χρήσεως. Υπολογίστε το φαγητό που θα καταναλώσετε, ώστε να μην ετοιμάσετε πολύ περισσότερο (η μέση βρετανική οικογένεια, σύμφωνα με τους Φίλους της Γης, ετοιμάζει κατά 1/3 περισσότερο φαγητό από αυτό που τελικά καταναλώνει). Σκεφθείτε εύκολες συνταγές για να χρησιμοποιήσετε τα υπολείμματα σε νέο φαγητό την επόμενη μέρα, ώστε να εξοικονομήσετε χρόνο. Προσπαθείστε, ανάλογα με τα υλικά τους, να ανακυκλώσετε τα απορρίμματα ή να τα κάνετε κομπόστ.
1.iii. Κάρτες
Οι χριστουγεννιάτικες κάρτες που πωλούνται στα καταστήματα είναι πλούσιες, πολυτελείς και δείχνουν ακριβές. Για την κατασκευή τους αναλίσκονται τεράστιοι φυσικοί πόροι ... κι όμως μετά από λίγες μέρες πετιούνται στα σκουπίδια. Οι κάρτες που θα φτιάξουμε μόνοι μας μπορεί να μη δείχνουν τόσο επαγγελματικές, αντίθετα όμως με τις αγορασμένες, έχουν προσωπικό χαρακτήρα και οι παραλήπτες θα τις εκτιμήσουν πολύ περισσότερο. Αλλά και η κατασκευή τους μπορεί να γίνει μια χαρούμενη δραστηριότητα για όλη την οικογένεια. Να μερικές ιδέες:
Εναλλακτικά, μπορείτε να υποστηρίξετε την οικολογική οργάνωση της προτίμησής σας, αγοράζοντας τις κάρτες και τα ημερολόγια που εκδίδει. Για παράδειγμα κάρτες της Mom.
1.iv. Χριστουγεννιάτικο δένδρο.
Δεν είναι απαραίτητο να στολίσετε τον κολοσσό του δάσους. Αντίθετα μπορείτε να αγοράσετε σε γλάστρα ένα έλατο αργής ανάπτυξης, που θα το κρατάτε στην αυλή, στον κήπο ή στη βεράντα σας και να το στολίζετε κάθε χρόνο, περιβάλλοντας τη γλάστρα του με λινάτσα ή κάποια άλλη διακόσμηση. Θα πρέπει βέβαια να το ποτίζετε πιό συχνά για όσο διάστημα θα βρίσκεται μέσα στο σπίτι σας. Αν τα έλατα δεν επιβιώνουν στην περιοχή σας, αναζητείστε σε φυτώριο κάποιο αειθαλές κωνοφόρο που να μπορεί να προσαρμοσθεί στις συνθήκες σας.
Και βέβαια, διαβάστε δίπλα στο ζωντανό δέντρο σας μαζί με την οικογένειά σας το παραμύθι του Άντερσεν για το έλατο των Χριστουγέννων...
2. Δώρα
2.i. Ιδέες για δώρα ...
... που θα χαρίσουμε χωρίς να κλέβουμε από τον πλανήτη. Ας μην ξεχνάμε ότι αυτό που συμβολίζει το δώρο είναι η σκέψη, και το προσωπικό άγγιγμα κάνει κάθε δώρο πολύ πιό σημαντικό από κάποιο φανταχτερό, απρόσωπο και πολυδιαφημισμένο αντικείμενο. Δίνουμε από την καρδιά μας, κι όχι από το προτοφόλι μας.
2.ii. Χαρίστε το χρόνο σας και την ενέργειά σας
Μασάζ, μαθήματα, φροντίδα παιδιών, βόλτα το σκύλο στην ηλικωμένη θεία, κούρεμα του γκαζόν, μαγείρεμα κ.α.. Εναλλακτικά, κι αν δεν έχετε χρόνο, μπορείτε να προσφέρετε μια εμπειρία αντί για ένα αντικείμενο: Ετήσια συνδρομή σε θέατρο, σε μουσείο ή ένα Σαββατοκύριακο διακοπών σε ξενώνα.
2.iii. Αντίκες και άλλα συλλεκτικά αντικείμενα
Για όσους κάνουν συλλογές, αλλά και για πολλούς από τους συγγενείς και φίλους μας, δεν χρειάζεται να επιβαρύνουμε το περιβάλλον αγοράζοντας καινούρια αντικείμενα. Θα εκτιμήσουν περισσότερο κάποιο αντικείμενο που θα συμπληρώνει τη συλλογή τους, ή ένα όμορφο ά και χρήσιμο μεταχειρισμένο αντικείμενο, που θα έχει τη γοητεία της πατίνας του χρόνου, της ιστορίας και συναισθηματική αξία τόσο γι' αυτόν που το δίνει, όσο και γι' αυτόν που το παίρνει.
2.iv. Ευρήματα:
Όλα τα παιδιά (και πολλοί ενήλικες) έχουν κρατήσει "θησαυρούς" από τη φύση. Ένα ασυνήθιστο κρύσταλλο, σπάνιο κοχύλι, απολίθωμα, κόκκαλο... Με τον καιρό τα συνηθίζουμε και το ενδιαφέρον μας γι αυτά εξασθενίζει.. Δωρίστε τα για να ξαναανακαλυφθούν με ενθουσιασμό και να μεταδώσουν και πάλι την αίσθηση του θαύματος της φύσης.
2.v. Τρόφιμα
Τα σπιτικά τρόφιμα ενσωματώνουν την ενέργεια, την προσωπικότητα και τη μαγειρική σας δημιουργικότητα. Οι φίλοι σας θα τα εκτιμήσουν περισσότερο από το αγορασμένο δώρο, που ίσως και να μην το χρειάζονται. Όσο για το χρόνο που θα περάσετε στην κουζίνα, πιθανότατα δεν είναι περισσότερος από αυτόν που θα χρειαστείτε ψωνίζοντας. Το αποτέλεσμα είναι πιό προσωπικό και φιλικό προς το περιβάλλον, ιδιαίτερα αν μπορέσετε να χρησιμοποιήσετε βιολογικά συστατικά.
Αν έχετε λιγότερο χρόνο, δοκιμάστε να γεμίσετε όμορφα μπουκάλια με λάδι αρωματισμένο με βότανα, σκόρδο ή καυτερές πιπεριές. Εναλλακτικά, προσφέρετε βιολογικά κρασιά και άλλα τρόφιμα, από παραγωγούς της περιοχής σας, σε καλάθια που θα στολίσετε μόνοι σας.
2.vi. Άνθη
Αν έχετε κήπο, μπορείτε να ετοιμάσετε γλάστρες ως δώρα για τους φίλους σας, ή μπουκέτα με κομμένα λουλούδια. Αν αγοράσετε τα λουλούδια που θα προσφέρετε, προτιμήστε φυτά που δεν έχουν μεγαλώσει σε θερμοκήπια ούτε έχουν μεταφερθεί αεροπορικά από την άλλη άκρη του κόσμου. Δωρίζοντας καλοκαιρινά φυτά στην καρδιά του χειμώνα, σημαίνει ότι συμβάλλουμε σε τεράστια κατανάλωση ενέργειας που προέρχεται από ορυκτά καύσιμα.
2.vii. Παλιά κοσμήματα
Η εξόρυξη χρυσού είναι από τις πιό βλαπτικές για το περιβάλλον δραστηριότητες και το πραγματικό κόστος της δεν αντανακλάται στην τιμή αγοράς του κοσμήματος.
78% της παγκόσμιας παραγωγής χρυσού καταλήγει στην κατασκευή κοσμημάτων και η ζήτηση συνεχώς αυξάνεται, καθώς οι καταναλωτές θέλουν να μοιάσουν στα πρότυπα της επιτυχίας και του πλούτου που ο χρυσός συμβολίζει. Για την παραγωγή χρυσού, χρησιμοποιείται κυάνιο, ένα εξαιρετικά δηλητηριώδες χημικό που, μετά τη χρήση του, καταλήγει σε ανοιχτές λίμνες επενδυμένες με πλαστικό. Οι διαρροές κυανιδίου και άλλων βαρέων μετάλλων από τις λίμνες αυτές συχνά μολύνουν τα υπόγεια ύδατα, σκοτώνουν τα ψάρια και τα υδρόβια πουλιά και μολύνουν το πόσιμο νερό. Μια κουταλιά τσαγιού με μόνο 2% περιεκτικότητα σε κυάνιο μπορεί να σκοτώσει άναν άνθρωπο. Και αυτός είναι μόνον ένας από τους κινδύνους της εξόρυξης του πολύτιμού μετάλλου. (περισσότερα, στο www.antigold.gr) Τα παλιά χρυσά κοσμήματα, που μπορείτε να αγοράσετε σε καταστήματα με αντίκες αλλά και σε αρκετά κοσμηματοπωλεία, είναι τόσο όμορφα όσο και τα καινούρια. Μπορείτε ακόμη να ανανεώσετε ένα παλιό κόσμημα που θέλετε να προσφέρετε ως δώρο, αλλάζοντας π.χ., τις πέτρες ή την αλυσίδα.
2.viii. Μεταχειρισμένα δώρα
Η ιδέα του μεταχειρισμένου δώρου μας ξενίζει, ίσως γιατί φοβόμαστε ότι θα μας χαρακτηρίσουν τσιγγούνηδες, ή ότι θα προσβάλλουμε τους αποδέκτες. Πρέπει όμως να δούμε το "μεταχειρισμένο" δώρο με νέα οπτική γωνία. Μπορούμε να το συμφωνήσουμε με τους φίλους μας, ότι θα ανταλλάσσουμε μόνον μεταχειρισμένα δώρα ή δώρα φτιαγμένα από εμάς τους ίδιους. Μπορούμε ακόμη να προσθέσουμε μια καρτούλα :"ξέρουμε ότι αγαπάς τη φύση... αυτό το δώρο δεν κόστισε τίποτε στο περιβάλλον…" Τέτοια δώρα είναι: υπολογιστές μετά από αναβάθμιση, ρούχα, βιβλία, CD και DVD, ποδήλατα, αθλητικός εξοπλισμός, εργαλεία, φωτ. μηχανές, παιδικά ρούχα και παιχνίδια.
2.ix. Χωρίς μπαταρίες
Προσπαθείστε, εκτός αν είναι απολύτως αναγκαίο, να δωρίσετε παιχνίδια ή άλλα ηλεκτρονικά είδη που δεν χρησιμοποιούν μπαταρίες. Όχι μόνο θα γλυτώσετε το περιβάλλον από την επιβάρυνση με βαριά μέταλλα, αλλά θα σας ευχαριστούν και οι γονείς των παιδιών που θα αποφύγουν το έξοδο.
2.x. Το χαρτοκιβώτιο
Το καλύτερο παιδικό δώρο για ενθάρρυνση της φαντασίας, δημιουργικό παιχνίδι, κοινωνικότητα, ασφαλές, ελαφρύ, που διπλώνει και δεν πιάνει χώρο, που δεν σας πειράζει να φθαρεί ή να καταστραφεί, είναι το περίφημο χαρτοκιβώτιο. Αγοράστε το μεγάλο και γερό, από καλό χαρτόνι, και στολίστε το μαζί με τα παιδιά σας με κολάζ, ζωγραφίστε το, φτιάξτε του παράθυρα, κουρτινάκια ή ότι άλλο θέλετε...
2.xi. Συσκευασία
Η συσκευασία των εορταστικών δώρων πετιέται στις περισσότερες περιπτώσεις ολόκληρη. Ας σκεφθούμε λοιπόν αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ως συσκευασία κάποια υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν (όπως κομμάτια υφάσματος, μαντίλια, κεντήματα, πετσέτες υφαντές, πάνινα πουγκιά, χάρτινα ή μεταλλικά κουτιά κ.α.. Εναλλακτικά, χρησιμοποιείστε παλιά κόμικς ή εφημερίδες (προσοχή όμως επειδή μπορεί το μελάνι να περιέχει βλαπτικά συστατικά, μην αφήνετε τα παιδιά να τυλίξουν), εικόνες από το περισινό σας ημερολόγιο ή ανακυκλωμένο χαρτί πάνω στο οποίο τα παιδιά μπορούν να ζωγραφίσουν. Δέστε τα δώρα σας με μια όμορφη κορδέλλα, ράφια ή σπάγγο και στολίστε τα με ξερά φύλλα ή κουκουνάρια.
2.xii. Η μαύρη λίστα
2.xiii. Προτιμήστε
2.xiv. Ο μυστικός Αϊ Βασίλης
Αν ο κατάλογος με τα δώρα που πρέπει να αγοράσετε σας φαίνεται ατέλειωτος, μπορείτε, τουλάχιστον για την άμεση οικογένεια, να τον μειώσετε: Γράψτε τα ονόματα της οικογένειάς σας (των πλησιέστερων συγγενών σας) σε χαρτιά και βάλτε όλα τα χαρτιά σε ένα κουτί. Μετά το κάθε μέλος της οικογένειας τραβάει ένα χαρτί. Όποιου το όνομα είναι γραμμένο, σε αυτόν θα πρέπει όποιος το τράβηξε να κάνει ένα δώρο. Μπορείτε μάλιστα να κρατήσετε κρυφό το όνομα που τράβηξε ο καθένας, ώστε να ύπάρχει μια ακόμη έκπληξη όταν θα δοθούν τα δώρα.
Αν οι πλησιέστεροι συγγενείς δεν πρόκειται να συναντηθείτε πριν από τα Χριστούγεννα, μπορεί την κλήρωση για όλους να κάνει ένας "αντιπρόσωπος", πχ ο παππούς.
Μπορείτε ακόμη να συμφωνήσετε τα δώρα που θα ανταλλάξετε να είναι φτιαγμένα από εσάς τους ίδιους, ή να μην είναι ακριβότερα από ένα συγκεκριμένο ποσόν.
2.xv. Κοινωνική ευαισθητοποίηση
Ζητείστε από τα παιδιά σας να διαλέξουν 3 παιχνίδια που δεν χρησιμοποιούν πιά και δωρίστε τα σε φτωχά παιδιά ή σε κάποιο ίδρυμα. Μπορείτε να πάτε και να δώσετε τα δώρα μαζί.
2.xvi. Χριστουγεννιάτικο παζάρι
Μπορείτε μαζί με ομοϊδεάτες φίλους να οργανώσετε ένα μπαζάρ με χειροποίητα δώρα που θα φτάξετε μόνοι σας. Τα έσοδα από την πώληση των δώρων μπορούν να διατεθούν για οικολογικούς σκοπούς, προστασία ζώων κ.α. Αν το παζάρι που θα οργανώσετε μαζί με τους φίλους ή την κοινότητά σας είναι αρκετά μεγάλο, ώστε να το επισκεφθεί αρκετός κόσμος, μπορείτε να καλέσετε και οικολογικούς συλλόγους να στήσουν τα δικά τους περίπτερα, όπου θα πωλούν τα είδη τους ή θα δέχονται δωρεές.
Αν πάλι αυτή η οργάνωση σας φαίνεται δύσκολη, ή αν απλά δεν έχετε φίλους που θα μπορούσαν να συμμετάσχουν, μπορείτε εσείς να αποταθείτε σε κάποια τοπική οργάνωση που προτιμάτε και να στήσετε το δικό σας περίπτερο στο μπαζάρ τους, πωλώντας δώρα που φτιάχνετε μόνος. Τα έσοδα βέβαια από την πώληση των χειροποίητων δώρων σας θα τα προσφέρετε στην οργάνωση αυτή.
2.xvii. Τυχαία ανταλλαγή δώρων:
Όλοι όσοι ανταλλάσσουν δώρα, φέρνουν ένα όμορφο αντικείμενο από το σπίτι τους, σε καλή κατάσταση, που όμως δεν χρησιμοποιούν πιά. Όλα τα δώρα είναι όμορφα τυλιγμένα. Σε κάθε δώρο επικολλάται ένας αριθμός και κατόπιν γίνεται κλήρωση ανάμεσα στους συμμετέχοντες. Πλεονεκτήματα είναι το στοιχείο της έκπληξης, ότι δεν χρειάζεται να δαπανήσει κανείς χρόνο και χρήμα ψάχνοντας στα καταστήματα, ότι αδειάζει το σπίτι του από πράγματα που δεν χρειάζεται και ότι δεν ενισχύεται ο καταναλωτισμός και η κατασπατάληση φυσικών πόρων. Ένα αντικείμενο που δεν εξυπηρετεί πιά εμάς, μπορεί να είναι πολύ χρήσιμο σε κάποιον άλλο.
Αν το επιθυμείτε, μπορείτε μάλιστα να συμφωνήσετε ότι θα φέρετε (και θα πάρετε) από δύο δώρα ο καθένας. Θα πρέπει όμως να προσέξετε όλοι οι συμμετέχοντες να είναι παρόμοιας ηλικίας (ώστε να μην καταλήξει η μικρή σας κόρη με μια καπνοσακούλλα ή ο παππούς να πάρει το μικρό μου πόνυ), ή αλλιώς θα φτιάξετε δύο ξεχωριστές κληρώσεις.
Μπορείτε ακόμη, για να είναι όλοι όσο πιο ευχαριστημένοι γίνεται από τα δώρα που θα πάρουν, να οργανώσετε την ανταλλαγή ως εξής: Αντί να αριθμηθούν τα δώρα, αριθμώνται (με κλήρωση) οι συμμετέχοντες. Ο με αριθμό 1 συμμετέχων ανοίγει ένα δώρο. Τότε ο με αριθμό 2 μπορεί είτε να πάρει το δώρο που ανοίχθηκε, είτε να διαλέξει και να ανοίξει ένα άλλο και να πάρει αυτό. Συνεχίζει ο με αριθμό 3 κ.ο.κ.
3. Δραστηριότητες - Οικογενειακές παραδόσεις
Οι χριστουγεννιάτικες εορτές προσφέρουν χρόνο για δραστηριότητες μαζί με την οικογένεια. Είναι λοιπόν κατάλληλη περίοδος για να ξεκινήσετε μια οικογενειακή παράδοση επαφής με τη φύση και επιστροφής ενός "αντίδωρου" για τα δώρα που μας έχει αυτή χαρίσει. Η παράδοση αυτή μπορεί να είναι ένα "έθιμο" για τη στενή σας οικογένεια, ή να περιλαμβάνει φίλους ή την κοινότητά σας. Να μερικά παραδείγματα:
3.i. Ετήσια παρατήρηση πουλιών
Ντυνόμαστε ζεστά, παίρνουμε τα κυάλια μας, τον οδηγό πουλιών, ένα σημειωματάριο ανά συμμετέχοντα και ξεκινάμε για μιά βόλτα στο κοντινότερο άλσος, δάσος, εξοχή ή υγροβιότοπο. Προσπαθείστε να αναγνωρίσετε και να μετρήσετε κάθε πουλί που βλέπετε και καταγράψετέ το στο σημειωματάριο. Στο τέλος, αθροίστε τα είδη που αναγνωρίσατε και τον αριθμό πουλιών ανά είδος. Συνήθως υπάρχει μιά έκπληξη και η δραστηριότητα μας θυμίζει την ύπαρξη και την παρουσία των φτερωτών φίλων μας. Αν του χρόνου ξανακάνετε την παρατήρηση πουλιών, στο ίδιο μέρος, μπορείτε να συγκρίνετε τα αποτελέσματα. Ίσως να γίνετε ειδικοί στον τοπικό σας πληθυσμό πουλιών και στις μεταναστευτικές τους συνήθειες. Ακόμη και τα μικρότερα παιδιά μπορούν να συμμετάσχουν στη δραστηριότητα αυτή εντοπίζοντας τα πουλιά.
3.ii. Οικογενειακή βόλτα στη φύση
Μια ήρεμη βόλτα στη φύση την ημέρα της γιορτής συνάδει με το πνεύμα των Χριστουγέννων και θα είναι μιά όμορφη ανάμνηση.
3.iii. Δραστηριότητα αποκατάστασης της φύσης
Μπορείτε να φυτέψετε ένα δενδρύλλιο, σαν αντίδωρο για το δέντρο που στολίσατε στο σπίτι, ή να περάσετε μια ώρα καθαρίζοντας μια φυσική περιοχή. Θα νιώσετε καλύτερα προσφέροντας κάτι στη φύση και αναγνωρίζοντάς την με αυτόν τον τρόπο ως την πηγή της ευημερίας μας. Άλλη πρόταση είναι μιά επίσκεψη στο τοπικό καταφύγιο αδέσποτων ζώων.
3.iv. Χριστουγεννιάτικη αγορά
Δέστε παραπάνω στο κεφάλαιο για τα δώρα, πώς μπορείτε να οργανώσετε το δικό σας χριστουγεννιάτικο μπαζάρ ή να συμμετάσχετε σε κάποιο άλλο.
Πηγές διαδικτύου
- Earth Easy (USA) www.eartheasy.com- Friends of the Earth (UK) - ιδέες για Πράσινα Χριστούγεννα http://www.foe.co.uk/resource/press_releases/dreaming_of_a_green_christ_15112005.html
- Αμέτρητες παιδικές κατασκευές, δώρα, κάρτες, μαγειρέματα διακοσμητικά και άλλα χριστουγεννιάτικα projects από το Disney http://familyfun.go.com/arts-and-crafts/season/minisite/christmas-main/
| < Προηγούμενο | Επόμενο > |
|---|
