Οικολογική Επιθεώρηση

Συμμετέχοντες :

Οι συμμετέχοντες στην έρευνα ήταν 448 εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης του Νομού Θεσσαλονίκης. Ο μέσος όρος ηλικίας των συμμετεχόντων ήταν 38 έτη. Οι άνδρες ήταν 173 και οι γυναίκες 275. Το κίνητρο για να συμμετέχουν ήταν το ενδιαφέρον ή/ και η περιέργειά  τους για την διερεύνηση των διατροφικών τους συνηθειών. Δεν υπήρχαν ηθικά ή άλλα προβλήματα στην διεξαγωγή της έρευνας, ούτε ζητήθηκαν πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα. Το δείγμα είχε διασπορά σε όλο το πολεοδομικό συγκρότημα  της Θεσσαλονίκης, καθώς και στα γύρω χωριά.

Σχεδιασμός- Μετρήσεις- Διαδικασία :

Η μέτρηση των διατροφικών συνηθειών έγινε με ερωτηματολόγιο, το οποίο περιείχε 19 ερωτήσεις κλειστού τύπου, πολλαπλών απαντήσεων, όπου ο εκπαιδευτικός καλούνταν να επιλέξει την  κατάλληλη. Το ερωτηματολόγιο κατά την περίοδο του σχεδιασμού του, ελέγχθηκε από δύο ειδικούς επιστήμονες και επανασχεδιάστηκε, ώστε να τηρεί τα επιστημονικά δεδομένα. Ο απαιτούμενος χρόνος  για τη συμπλήρωση των απαντήσεων ήταν τέσσερα έως έξι λεπτά.

Στην  αρίθμηση των ερωτήσεων παραλείψαμε επίτηδες τους αριθμούς 3 και 4, για να ελέγξουμε την παρατηρητικότητα των συμμετεχόντων. Όπως ήταν αναμενόμενο, κανείς δεν αντιλήφθηκε το «λάθος».

Στις ερωτήσεις συμπεριλάβαμε εκτός από τις καθαρά διατροφικές συνήθειες,  τη στιγμιαία διάθεση, το κάπνισμα και τη γυμναστική, γιατί θεωρούμε ότι αυτοί οι τρεις παράγοντες, μαζί με τη διατροφή, επηρεάζουν σημαντικά τη γενική υγεία του ανθρώπου.

Το ερωτηματολόγιο μοιράστηκε αρχικά σε 27 εκπαιδευτικούς, των οποίων τη γνώμη ζητήσαμε, για τις τυχόν διορθώσεις που θα απαιτούνταν. Κατόπιν των παρατηρήσεών τους προσθέσαμε στην ερώτηση 18, το υπο- ερώτημα 18.2, που αφορά την κατανάλωση ψαριού. Η συμπλήρωση και η συγκέντρωση των ερωτηματολογίων έγινε το Μάιο και στο πρώτο 15ήμερο του Ιουνίου 2003.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Η επεξεργασία των αποτελεσμάτων έδειξε τα εξής :

Δεν διαφέρει το ποσοστό καπνιστών μεταξύ ανδρών, 75 άτομα (43.35%)  και γυναικών 117 άτομα (42.54%).

Οι άνδρες γυμνάζονται σε ποσοστό 59% (102 άτομα) και οι γυναίκες σε ποσοστό 55% (152 άτομα).

Οι απαντήσεις που πήραμε για την πόση νερού κατά τη διάρκεια μιας ημέρας ήταν : για τους άντρες : από 4 έως 8 ποτήρια πίνουν 120 άτομα (69%), 10 ποτήρια πίνουν 29 άτομα (17%) και οι υπόλοιποι 24 (14%) πίνουν καθόλου ή 1 ή 2 ή 3 ή 9 ποτήρια την ημέρα με πολύ μικρά ποσοστά.  Στις γυναίκες 176 (64%) πίνουν από 4 έως 8 ποτήρια την ημέρα, 3 ποτήρια πίνουν 36 (13%), 10 ποτήρια 31 (11%) και οι υπόλοιπες 32 (12%) δεν πίνουν καθόλου ή 1 ή 2 ή 9 ποτήρια την ημέρα.

Η άσπρη ζάχαρη κυριαρχεί σαν βασική γλυκαντική ουσία τόσο στους άντρες με 139 (80%) , όσο και στις γυναίκες με 205 (75%). Οι εναλλακτικές γλυκαντικές ουσίες, με μοναδική εξαίρεση το μέλι,  δεν χρησιμοποιούνται από τη συντριπτική πλειοψηφία των εκπαιδευτικών.

Ο καφές σαν καθημερινό ρόφημα στους άντρες συνηθίζεται με συχνότητα από 1 έως 3  για 121 άτομα (70%), ενώ δεν πίνουν καφέ 28 άτομα (16%) και οι άλλοι 24 (14%) πίνουν από 4 έως 10 καφέδες την ημέρα. Οι 202 γυναίκες (74%) που συμμετείχαν πίνουν από 1 έως 3 καφέδες την ημέρα, 34 (12%) δεν πίνουν καφέ και 39 (14%) πίνουν από 4 έως 10 καφέδες την ημέρα.

Το ρόφημα θεραπευτικών βοτάνων δεν συνηθίζεται από 156 άντρες (91%), 11(6%) πίνουν 1 ρόφημα την ημέρα και 6 (3%) απάντησαν ότι πίνουν από 2-7 φλιτζάνια την ημέρα. Στις γυναίκες 244 (89%) δεν πίνουν καθόλου ρόφημα βοτάνων, 12 (4%) πίνουν 1 ρόφημα την ημέρα και 19 (7%) πίνουν από 2-7 φλιτζάνια την ημέρα.

Η συχνότητα κατανάλωσης ξηρών καρπών στην εβδομάδα έδωσε τα εξής στοιχεία : στις γυναίκες δεν τρώνε ξηρούς καρπούς ωμούς και ανάλατους 202 (73%) και ψημένους και αλατισμένους 187 (69%). Από 1 έως 2 φορές την εβδομάδα τρώνε ωμούς και ανάλατους 52 (19%) και ψημένους και αλατισμένους 66 (24%). Από 3-4 φορές την εβδομάδα τρώνε ωμούς και ανάλατους 13 (5%) και ψημένους και αλατισμένους 15 (5%). Στους άντρες δεν τρώνε ξηρούς καρπούς ωμούς και ανάλατους 108 (63%) και ψημένους και αλατισμένους 98 (56%). Από 1 έως 2 φορές την εβδομάδα τρώνε ωμούς και ανάλατους 44 (25%) και ψημένους και αλατισμένους 53 (31%). Από 3-4 φορές την εβδομάδα τρώνε ωμούς και ανάλατους 12 (7%) και ψημένους και αλατισμένους 16 (9%).

Η συχνότητα κατανάλωσης φρούτων την εβδομάδα ήταν : για τους άντρες 47 άτομα (26%) τρώνε φρούτα κάθε μέρα, 27 (16%) τέσσερις φορές την εβδομάδα, 24 (14%) 3 φορές την εβδομάδα, 20 (12%) 10 φορές την εβδομάδα και οι υπόλοιποι 50 (29% ) από 1-2-5-6-8 φορές την εβδομάδα, ενώ 5 (3%) δεν τρώνε καθόλου φρούτα.

Στις γυναίκες 57 (21%) τρώνε φρούτα 7 φορές την εβδομάδα, 41 (15%) 10 φορές την εβδομάδα, 32 (12%) 5 φορές την εβδομάδα, 30 (11%) 3 φορές την εβδομάδα, 26 (9%) 4 φορές την εβδομάδα, από 2 και 6 φορές 20 άτομα αντίστοιχα (7%), από 1-8-9 φορές συνολικά 24 άτομα (9%), ενώ 17 (6%) δεν τρώνε καθόλου φρούτα.

Στην πόση οινοπνεύματος τα αποτελέσματα ήταν : οι γυναίκες που δεν πίνουν οινόπνευμα καθόλου ήταν 150 (55%), αυτές που πίνουν 1 φορά τη βδομάδα 31 (11%), 2 φορές την εβδομάδα 47 (17%), 3 φορές  18 (7%). Για τους άντρες οι απαντήσεις ήταν : δεν πίνουν καθόλου οινόπνευμα 53 άτομα (30%), 1 φορά την εβδομάδα πίνουν 23 (13%), 2 φορές 26 (15%), 3 φορές 24 (14%), 4 φορές 15 (9%), 5 φορές 12 (7%), 6 φορές 5 (3%), καθημερινά 10 (6%) και 10 φορές την εβδομάδα 5 (3%).

Στην προτίμηση συνοδευτικού ποτού με το φαγητό, σε εβδομαδιαία αναφορά, τα αποτελέσματα ήταν, για τις γυναίκες, δεν πίνουν καθόλου : ούζο 257 (94%),κρασί 194 (70%), κόκα-κόλα 229 (84%), νερό 101 (37%). Από 1 έως 2 φορές την εβδομάδα : 12 (4%) άτομα πίνουν ούζο, 54 (20%) κρασί, 22 (8%) κόκα-κόλα και 11 (4%) νερό. Από 3 έως 4 φορές την εβδομάδα : 18 (7%) πίνουν κρασί, 15 (5%) κόκα-κόλα και 14 (5%) νερό. Στις 5 έως 6  φορές την εβδομάδα 29 (11%) πίνουν με το φαγητό τους νερό. Το νερό αποτελεί το συνοδευτικό του φαγητού από 7 και πάνω φορές την εβδομάδα για 120 (43%) γυναίκες.

Στους άντρες, δεν πίνουν με το φαγητό : 135 (78%) ούζο, 108 (63%) κρασί, 129 (75%) κόκα-κόλα και  59 (34%) νερό . Από 1 έως 2  φορές την εβδομάδα : 25 (14%) πίνουν ούζο, 35 (20%) κρασί, 18 (10%) κόκα-κόλα και 6 (3%) νερό. Από 3 έως 4 φορές την εβδομάδα : 9 (5%) πίνουν ούζο, 16 (9%) κρασί, 19 (11%) κόκα-κόλα και 19 (11%) νερό. Στις 5 έως 6  φορές την εβδομάδα  7 (4%) πίνουν με το φαγητό οτυς κρασί και 21 (12%) πίνουν με το φαγητό τους νερό. Το νερό αποτελεί το συνοδευτικό του φαγητού από 7 και πάνω φορές την εβδομάδα για 68 (40%)άντρες. Το είδος της σαλάτας που τρώνε οι εκπαιδευτικοί μαζί με το φαγητό τους είναι : στις γυναίκες δεν τρώνε σαλάτα με το φαγητό :  ωμή εποχής 34 άτομα (12%), βραστή εποχής 116 (38%), ποικιλία σαλατών 154 (49%), τουρσιά 255 (93%), έτοιμες σαλάτες 253 (91%) και αλοιφές 219 (80%). Από 1 έως 3 φορές την εβδομάδα συνοδεύουν το φαγητό τους με σαλάτα :  ωμή εποχής 29 (10%), βραστή εποχής 79 (26%), ποικιλία σαλατών  54 (17%),τουρσιά 19 (7%), έτοιμες 20 (7%) και αλοιφές 48 (17%). Από 4 έως 6 φορές : ωμή εποχής 77 (27%), βραστή εποχής 37 (12%), ποικιλία 20 (6%), έτοιμες και αλοιφές 5 (2%) και 6 (2%) αντίστοιχα. Καθημερινά (7 φορές) : ωμή εποχής 86 (30%), βραστή εποχής 24 (8%) και ποικιλία σαλατών 27 (8%). Από 8 φορές και πάνω την εβδομάδα : ωμή εποχής 61 (21%), βραστή εποχής 47 (16%) και ποικιλία 63 (20%).

Στους άντρες τα αποτελέσματα ήταν : δεν συνοδεύουν το φαγητό με σαλάτα : ωμή εποχής 12 άτομα (7%), βραστή εποχής 99 (58%), ποικιλία 125 (73%), τουρσί 155 (89%), έτοιμες 161 (92%) και αλοιφές 139 (81%). Από 1 έως 3 φορές την εβδομάδα συνοδεύουν το φαγητό τους με : ωμή 20 (12%), βραστή 42 (24%), ποικιλία 21 (12%), τουρσιά 15 (9%), έτοιμες 10 (6%) και αλοιφές 28 (16%). Από 4 έως 6 φορές την εβδομάδα : ωμή 47 (27%), βραστή 19 (11%), ποικιλία 11 (6%) και αλοιφές 4 (2%). Καθημερινά (7 φορές) : ωμή εποχής 61 (35%) και  βραστή εποχής 11 (6%). Από 8 φορές και πάνω : ωμή 33 (19%) και ποικιλία 5 (3%).

Το ερώτημα σχετικά με τη συχνότητα κατανάλωσης ομάδων φαγητών, έδωσε τις εξής απαντήσεις : για τις γυναίκες δεν τρώνε κρέας 7 (3%), ψάρι 13(5%), όσπρια 32 (12%), λαχανικά 19 (7%), σκέτη σαλάτα 218 (79%) και σκέτα φρούτα 243 (89%). Από 1 φορά την εβδομάδα τρώνε κρέας 34 (12%), ψάρι 156 (57%), όσπρια 158 (57%), λαχανικά 45 (16%), μόνο σαλάτα 20 (7%) και μόνο φρούτα 15 (5%). Από 2 έως 3 φορές την εβδομάδα, καταναλώνουν κρέας 186 (67%), ψάρι 100 (36%), όσπρια 82 (30%), λαχανικά 143 (53%), σκέτη σαλάτα 21 (8%) και σκέτα φρούτα 9 (3%). Από 4 έως 5 φορές την εβδομάδα τρώνε κρέας 40 (15%), λαχανικά 37 (13%). Από 6 έως 10 φορές την εβδομάδα προτιμούν το κρέας 8 (3%), τα λαχανικά 31 (11%).

Για τους άντρες τα αποτελέσματα ήταν : δεν τρώνε κρέας 5 άτομα (2%), ψάρι 11 (6%), όσπρια 17 (10%), λαχανικά 20 (11%), μόνο σαλάτες 133 (77%) και μόνο φρούτα 147 (85%). Από 1 φορά την εβδομάδα προτιμούν το κρέας 18 (8%), ψάρι 91 (53%), όσπρια 81 (47%), λαχανικά 39 (22%), μόνο σαλάτα 16 (9%) και μόνο φρούτα 12 (7%). Στις 2 έως 3 φορές την εβδομάδα είχαμε 116 (48%) για το κρέας, 65 (38%) για το ψάρι, 67 (39%) για τα όσπρια, 69 (40%) για τα λαχανικά, 17 (10%) για τη σκέτη σαλάτα και 10 (6%) για τα σκέτα φρούτα. Από 4 έως 5 φορές την εβδομάδα προτιμούν το κρέας 88 (37%), τα όσπρια 6 (3%), τα λαχανικά 28 (16%) και τη σκέτη σαλάτα 3 (2%). Στις 6 έως 10 φορές την εβδομάδα η προτίμηση για το κρέας ήταν από 13 άτομα (5%), λαχανικά 19 (11%).

Στην ερώτηση για το συνοδευτικό του κρέατος ή του ψαριού, σε εβδομαδιαία αναφορά πήραμε τα εξής αποτελέσματα  για τις γυναίκες : δεν συνοδεύουν το κρέας ή το ψάρι με : πατάτες 70 άτομα (25%), λαχανικά 52 (19%), ζυμαρικά 114 (41%), ρύζι 82 (30%), σάλτσες 163 (59%) και όσπρια 260 (95%). Από 1 έως 2 φορές την εβδομάδα  συνοδεύουν το κρέας ή το ψάρι με πατάτες 129 άτομα (48%), με λαχανικά 119 (42%), με ζυμαρικά 123 (46%), με ρύζι 150 (54%), με σάλτσες 80 (29%) και με όσπρια 12 (4%). Από 3 έως 4 φορές την εβδομάδα : με πατάτες 56 (20%), με λαχανικά 57 (21%), με ζύμες 26 (9%), με ρύζι 30 (11%) και με σάλτσες 18 (7%). Από 5 έως 6 φορές την εβδομάδα : με πατάτες 11 (4%), με λαχανικά 18 (7%), με ζύμες 9 (3%). Στις 7 έως 10 φορές : με πατάτες 9 (3%), με λαχανικά 29 (11%).

Στους άντρες οι απαντήσεις ήταν : δεν συνοδεύουν το κρέας ή το ψάρι με πατάτες 39 άτομα (23%), με λαχανικά 45 (26%), με ζύμες 67 (39%), με ρύζι 54 (31%), με σάλτσες 99 (57%) και με όσπρια 150 (87%). Από 1 έως 2 φορές την εβδομάδα συνοδεύουν το κρέας ή το ψάρι με : πατάτες 81 (46%), λαχανικά 71 (41%), ζύμες 78 (45%), ρύζι 87 (51%), σάλτσες 45 (26%) και όσπρια 18 (10%). Από 3 έως 4 φορές την εβδομάδα σαν συνοδευτικό χρησιμοποιούν : πατάτες 31 (18%), λαχανικά 35 (20%), ζύμες 21 (12%), ρύζι 23 (13%), σάλτσες 25 (14%) και όσπρια 4 (2%). Από 5 έως 6 φορές την εβδομάδα σαν συνοδευτικό χρησιμοποιούν : πατάτες 19 (11%), λαχανικά 12 (7%), ζύμες 7 (4%), ρύζι 9 (5%) και σάλτσες 3 (2%) . Στις 7 έως 10 φορές την εβδομάδα σαν συνοδευτικό χρησιμοποιούν : πατάτες 3 (2%) και λαχανικά 10 (6%).

Στη συχνότητα χρήσης του τηγανιού οι απαντήσεις στις γυναίκες ήταν : δεν χρησιμοποιούν τηγάνι καθόλου ή σπάνια 108 άτομα (39%). Από 1 έως 2 φορές την εβδομάδα τηγανίζουν 122 (44%). Από 3 έως 4 φορές την εβδομάδα  τηγανίζουν 36 (13%).

Για τους άντρες τα αποτελέσματα ήταν : δεν τηγανίζουν 54 άτομα (31%). Από 1 έως 2 φορές την εβδομάδα τηγανίζουν 81 άτομα (47%). Από 3 έως 4 φορές την εβδομάδα 33 (19%).