Οικολογική Επιθεώρηση

  • Μεγαλύτερο μέγεθος γραμματοσειράς
  • Προκαθορισμένο μέγεθος γραμματοσειράς
  • Μικρότερο μέγεθος γραμματοσειράς

Ευρώπη ελεύθερη ζώνη από «μεταλλαγμένα» - Σελίδα 3

E-mail Εκτύπωση
Ευρετήριο Άρθρου
Ευρώπη ελεύθερη ζώνη από «μεταλλαγμένα»
Συνέπειες στον άνθρωπο, στη βιοποικιλότητα και στο περιβάλλον
Η δράση του Πανελλαδικού Δικτύου κατά των «μεταλλαγμένων»
Όλες οι Σελίδες

6. Η δράση του Πανελλαδικού Δικτύου κατά των «μεταλλαγμένων»

Η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις των ευρωπαϊκών χωρών που απορρίπτουν τα μεταλλαγμένα (το ευρωβαρόμετρο καταγράφει ποσοστό αντίθεσης πάνω από 93%). Επίσης ήταν μία από τις επτά χώρες που ζήτησε την επιβολή του «moratorium» το 1998 και τάχτηκε κατά της άρσης του το 2003. Επίσης, στις αρχές του 2004 υπέγραψε και το Πρωτόκολλο της Καρθαγένης για τη Βιοασφάλεια. Τόσο η ελληνική κυβέρνηση, όσο και όλα τα κόμματα στην ελληνική Βουλή, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, η Τοπική και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, επιστημονικοί και κοινωνικοί φορείς, κλπ, έχουν ταχθεί κατά των μεταλλαγμένων. Είναι χαρακτηριστικό ότι όλες οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις (σύνολο 54), έχουν ήδη κηρύξει τις περιοχές τους «ελεύθερες ζώνες» από μεταλλαγμένα. Θεωρητικά αυτή τη στιγμή, ολόκληρη η χώρα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «ελεύθερη ζώνη» από ΓΤΟ. Ωστόσο, στην πράξη, τα πράγματα δεν είναι τόσο ιδανικά, όπως θα δούμε στη συνέχεια. Έκφραση αυτής της καθολικής αντίθεσης του ελληνικού λαού, είναι και η δημιουργία από τις αρχές 2004, του «Πανελλαδικού Δικτύου κατά των ΓΤΟ», στο οποίο συμμετέχουν ήδη πάνω από 200 κοινωνικές οργανώσεις ποικίλου φάσματος και δραστηριοτήτων (συνδικαλιστικών, επιστημονικών, οικολογικών, πολιτιστικών, κά).

Παρά την καθολική αντίθεση της ελληνικής κοινωνίας στους ΓΤΟ, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αυξανόμενη διείσδυση προϊόντων με ΓΤΟ στην ελληνική αγορά, καθώς και απόπειρες ανάπτυξης διαγονιδιακών καλλιεργειών. Σε έρευνα του Εθνικού Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) το 2003, διαπιστώθηκε ότι το 10-12% των τροφίμων περιέχουν γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, ενώ σε είδη διατροφής από καλαμπόκι και σόγια, το ποσοστό είναι μεγαλύτερο. Επίσης με την άρση του «moratorium, έχουν αυξηθεί τα φαινόμενα παράνομης διακίνησης προϊόντων με ΓΤΟ, καθώς και επιμολυσμένου γενετικού υλικού (σπορομερίδων). Ταυτόχρονα έχουν κατατεθεί αρκετές αιτήσεις πολυεθνικών για την απόκτηση άδειας καλλιέργειας μεταλλαγμένων φυτών, κυρίως καλαμποκιού, χωρίς ωστόσο να έχει δοθεί καμία μέχρι σήμερα.

Οι κυριότερες αιτίες της αυξανόμενης διείσδυσης ΓΤΟ, είναι η απουσία αποτελεσματικών μηχανισμών «ιχνηλασιμότητας» και σήμανσης, η μη έγκαιρη πληροφόρηση των αγροτών, ο δειγματοληπτικός και όχι ολοκληρωμένος έλεγχος του εισαγόμενου γενετικού υλικού και η διακίνηση του πριν βγουν τα αποτελέσματα των ελέγχων, η απουσία θεσμικού πλαισίου επιβολής κυρώσεων, κά. Τον τελευταίο χρόνο έχει πάρει σοβαρές διαστάσεις η λαθραία εισαγωγή και διακίνηση επιμολυσμένων σπόρων (393 σάκοι καλαμποκιού ποικιλίας Ribera), τους οποίους έχουν χρησιμοποιήσει εν αγνοία τους οι παραγωγοί σε διάφορες περιοχές της χώρας. Πρόκειται για ενέργειες «ψυχολογικού πολέμου» με στόχο να περάσουν την αντίληψη σε παραγωγούς και καταναλωτές, ότι όλα πλέον είναι μολυσμένα και ότι δεν έχει έννοια η αντίσταση, αφού τα μεταλλαγμένα βρίσκονται ήδη στο χωράφι, στο ράφι και στο πιάτο μας. Βεβαίως στις περιπτώσεις που διαπιστώθηκε η ύπαρξη διαγονιδιακών καλλιεργειών, διετάχθη η καταστροφή τους, χωρίς ωστόσο να δοθεί πλήρης αποζημίωση στους παραγωγούς και να καλυφθούν οι εισοδηματικές τους απώλειες.

Το «Πανελλαδικό Δίκτυο κατά των Μεταλλαγμένων» εξέφρασε από την αρχή την αντίθεσή του στα κρούσματα παράνομης διακίνησης επιμολυσμένων σπόρων, καθώς και στο γενικότερο άνοιγμα της αγοράς στα μεταλλαγμένα. Απαίτησε από την κυβέρνηση την άμεση καταστροφή των επιμολυσμένων καλλιεργειών, την πλήρη αποζημίωση των αγροτών και τη διαμόρφωση νομοθετικού πλαισίου που να προστατεύει την εγχώρια παραγωγή και την υγεία των καταναλωτών από τους ΓΤΟ.

Στη στρατηγική του «Δικτύου» περιλαμβάνονται τόσο οι «αμυντικές» όσο και οι «επιθετικές» προτάσεις, καθώς επίσης οι «απλές» και οι «σύνθετες» μορφές πάλης.

Στις «απλές» μορφές περιλαμβάνονται ενέργειες, όπως «μποϋκοτάζ» στην αγορά μεταλλαγμένων, διαμαρτυρίες έξω από βιομηχανίες και καταστήματα που τα προωθούν, κυκλοφορία καταλόγου «μεταλλαγμένων» για πληροφόρηση των καταναλωτών, προτίμηση ως βάση διατροφής παραδοσιακά και βιολογικά προϊόντα, αποφυγή προϊόντων από σόγια, καλαμπόκι και παράγωγά τους (σογιέλαιο, αραβοσιτέλαιο, λεκιθίνη), κά.

Όσον αφορά τις «σύνθετες», περιλαμβάνουν αγωνιστικές κινητοποιήσεις και διαμαρτυρίες, καταλήψεις κτηρίων, πλοίων, αποθηκών που διακινούν μεταλλαγμένο γενετικό υλικό, ξερίζωμα μεταλλαγμένων καλλιεργειών, κά, Σε επίπεδο προτάσεων, βασικός στόχος είναι η άσκηση πίεσης στην ελληνική κυβέρνηση να κηρύξει τη χώρα «ελεύθερη ζώνη» από μεταλλαγμένα, η ριζική αλλαγή της κοινοτικής νομοθεσίας και η καθιέρωση μηδενικού συντελεστή επιμόλυνσης από Γ.Τ.Ο., η δημιουργία αποτελεσματικών μηχανισμών ιχνηλασιμότητας και σήμανσης σε όλα τα τρόφιμα φυτικής και ζωικής προέλευσης, η εφαρμογή της «οικονομικής ευθύνης» για κάθε βλάβη στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον, η διασφάλιση του δικαιώματος των παραγωγών να έχουν το δικό τους καθαρό πολλαπλασιαστικό υλικό, ο έλεγχος στην παραγωγή και εμπορία γενετικού υλικού από τις πολυεθνικές, η προώθηση ενός εναλλακτικού μοντέλου γεωργίας που θα στηρίζει τους αγρότες, ιδιαίτερα τους μικρομεσαίους, στην παραγωγή υγιεινών προϊόντων (τοπικών-παραδοσιακών, βιολογικών, «ονομασίας προέλευσης» και κληρωμένης διαχείρισης»), κά.

Συγκεκριμένα, το άμεσο πρόγραμμα δράσης του «Δικτύου» περιλαμβάνει:

  • Άμεση εφαρμογή από την κυβέρνηση του Πρωτοκόλλου Καρθαγένης και ανακήρυξη της χώρας σε ελεύθερη ζώνη από μεταλλαγμένα.
  • Καθιέρωση μηδενικού συντελεστή επιμόλυνσης σε σπόρους, τρόφιμα και ζωοτροφές από ΓΤΟ.
  • Σταμάτημα χορήγησης αδειών παραγωγής μεταλλαγμένων προϊόντων στη χώρα.
  • Εφαρμογή της σήμανσης σε όλα τα προϊόντα ζωικής και φυτικής προέλευσης, που είναι αποτέλεσμα χρήσης ΓΤΟ.
  • Εξασφάλιση ουσιαστικής συμμετοχής εκπροσώπων καταναλωτικών και περιβαλλοντικών οργανώσεων στις υπηρεσίες ελέγχου ΓΤΟ στα τρόφιμα και ζωοτροφές.
  • Επιβολή ποινικών κυρώσεων στις εταιρίες εισαγωγής σπόρων με ανακριβή (πλαστά) πιστοποιητικά και πλήρη αποζημίωση των αγροτών.
  • Ολοκληρωτικοί αντί δειγματοληπτικοί έλεγχοι των χρησιμοποιούμενων σπόρων, με ευθύνη του κράτους, πριν από κάθε καλλιεργητική περίοδο και απαγόρευση σποράς πριν από την έκδοση των αποτελεσμάτων.
  • Χορήγηση πιστώσεων στη Τοπική και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, ώστε να υλοποιήσει την θέληση της να γίνει η Ελλάδα ελεύθερη ζώνη από μεταλλαγμένα.
  • Δημοσιοποίηση των ασκούμενων ελέγχων και δημοσίευση των αποτελεσμάτων τους από τις υπηρεσίες που τις πραγματοποιούν.
  • Καταγραφή σε αρχείο όλων των χρηστών σπόρων επιμολυσμένων με ΓΤΟ και επιβολή ποινών στις εταιρείες εισαγωγής για ανακριβή πιστοποιητικά, δόλια πλαστογράφηση εγγράφων, εξαπάτηση αγροτών και καταναλωτών, κά.

    Θεωρούμε ότι η πρωτοβουλία συγκρότησης του «Πανελλαδικού Δικτύου κατά των Μεταλλαγμένων», αποτελεί σημαντικό βήμα στην ανάπτυξη ενός ισχυρού κινήματος αντίστασης κατά των ΓΤΟ. Ωστόσο πρέπει να επισημάνουμε και τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζει στη δράση του. Το ευνοϊκό κλίμα κατά των ΓΤΟ, δεν είναι εύκολο να μετασχηματιστεί σε μαζικό κίνημα ενεργητικής αντίστασης και άσκησης αποτελεσματικής πίεσης στα κέντρα πολιτικής εξουσίας Επιπλέον, οι μεγάλες ελλείψεις τεχνο-οικονομικής υποδομής του Δικτύου, περιορίζει την εμβέλεια των πρωτοβουλιών του. Γι'αυτό, χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια, επίμονη, καθημερινή και συντονισμένη δράση όλων των οργανώσεων του. Στο άμεσο μέλλον προγραμματίζουμε μία καμπάνια, με εκδηλώσεις και κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας σε διάφορες περιοχές της χώρας, με στόχο την αποτροπή της παραπέρα διείσδυσης ΓΤΟ, στην παραγωγή και στη διακίνηση ειδών διατροφής.

    Βεβαίως μεγάλη σημασία έχει η συντονισμένη δράση κατά των ΓΤΟ σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Στα πλαίσια αυτά, προτείνουμε τη δημιουργία πανευρωπαϊκού δικτύου οργανώσεων κατά των ΓΤΟ και την ανάληψη πρωτοβουλίας εκ μέρους του ESF σε συνεργασία με το «Δίκτυο», για την πραγματοποίηση το 2005 πολύμορφης πανευρωπαϊκής καμπάνιας κατά των ΓΤΟ, με καθιέρωση μιας ημέρας δράσης κάθε μήνα, σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης, με κεντρικό σύνθημα «Ευρώπη ελεύθερη από μεταλλαγμένα».

    Πεποίθησή μας είναι, ότι μόνο με τη συνεχή και συντονισμένη πάλη, σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο, μπορεί να έχουμε αποτελέσματα, σε ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα που αγγίζει τα θεμέλια της ανθρώπινης ζωής και τη βιοποικιλότητα στον πλανήτη.

    . Το τελικό κείμενο του Πρωτοκόλλου για τη Βιοασφάλεια, είχε προγραμματιστεί να υπογραφεί στη Καρθαγένη Κολομβίας το Φεβρουάριο 1999. Ωστόσο λόγω των προσπαθειών του «λόμπυ των μεταλλαγμένων» (Maimi Group) να αποτρέψουν την έγκρισή του, υπογράφτηκε τελικά στο Μόντρεαλ Καναδά στις 29 Ιανουαρίου 2000. Ως τον Ιούνιο 2003, είχαν υπογράψει το σχετικό Πρωτόκολλο 50 χώρες (13 αφρικανικές, 10 χώρες της Ασίας-Ειρηνικού, 11 της Λατινικής Αμερικής και 16 χώρες της Ευρώπης, από τις οποίες 7 χώρες-μέλη της ΕΕ, όπως και η ίδια την ΕΕ), ενώ στην πορεία υπέγραψαν και άλλες. Η Ελλάδα επικύρωσε το Πρωτόκολλο Καρθαγένης στις 18 Φεβρουαρίου 2004.

    Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ, Λονδίνο 14-17 Οκτώβρη 2004

    Γιάννης Τόλιος, οικονομολόγος-ερευνητής (Ph.D)
    μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής
    του Πανελλαδικού Δικτύου κατά των Μεταλλαγμένων



  •